ဓမၼရာဇိကေစတီ
အေသာကမင္းတရားၾကီး၏အလ်င္ ဗုဒၶ၏ဓာတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေစတီ-၈-ဆူမွ်သာတည္ခဲ့ပါသည္။ အေသာက
ဘုရင္သည္ မိမိအုပ္ခ်ဳပ္မင္းၿပဳသည့္ ကာလတြင္ အဆုိပါေစတီ-၈-ဆူ အနက္ေစတီ-၇-ဆူကုိတူးေဖာ္ခဲ့ၿပီး
ဓာတ္ေတာ္မ်ားတုိးခ်ဲ့ကာ ေစတီပုထုိးေပါင္းမ်ားစြာကုိတည္ခဲ့သည္။ ထုိေစတီပုထုိးတုိ့ကုိ ဓမၼရာဇိကေစတီ
ပုထုိးမ်ားဟု ေခၚခဲ့ၾကသည္။ထုိဓမၼရာဇိကေစတီပုထုိးမ်ားအနက္ ေစတီတစ္ဆူကုိၿမတ္စြာဘုရားသိတင္းသုံး
ေတာ္မူခဲ့သည့္ဘာရနာထတြင္တည္ခဲ့သည္။ဧကရာဇ္မင္းၿမတ္တည္ခဲ့သည့္ေနာက္တြင္ ေၿခာက္ၾကိမ္ေၿမာက္
ခါ ၿပင္ဆင္မြမ္းမံခဲ့သည္။ ပထမ တစ္ၾကိမ္ ကုႆဏ ဘုရင္ လက္ထက္တြင္ မြမ္းမံခဲ့သည္။သကၠရာဇ္-၅-ရာ
စုကာလၿဖစ္သည္။ ယင္းကာလတြင္ ထုိေစတီ၏ ပတ္လည္တြင္ ၄.၆ မီတာအက်ယ္ရွိေသာပတ္မလမ္းတစ္
ခုကုိၿပဳလုပ္မြမ္းမံခဲ့သည္။တတိယအၾကိမ္ ၿပင္ဆင္မြမ္းမံမွဴကုိ ဘုရင္ ဟရကၡ၀ါဒန လက္ထက္၌ ၿပဳလုပ္သြား
ဟန္ရွိသည္။ေစတီရင္ၿပင္ကုိ တက္နုိင္ရန္ေလွကား ၁၁-ခုကုိပတ္လည္တြင္တပ္ဆင္ေပးခဲ့သည္။ ထုိကာလ
သည္ ခရစ္သကၠရာဇ္( ၇ )ရာစုကာလၿဖစ္သည္။ဆ႒မ ႏွင့္ ေနာက္ဆုံးၿပင္ဆင္မြမ္းမံမွဴကုိ( ၁၂)ရာစုႏွစ္မ်ား
တြင္ၿပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ထုိကာလကမိဖုရားကုမာရေဒ၀ီသည္ဇိနမဟာ၀ိဟာရဓမၼစၾကၤာ ေစတီကုိတည္ေဆာ
က္ခဲ့သည္။ ထုိဓမၼရာဇိကေစတီေတာ္မ်ားအား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဘုရင္ၿမတ္တုိ့က အထူးေလးစားၾကည့္ညိဳၾက
ၿခင္း၏ အစဥ္လာသည္ ရာစုႏွစ္ေပါင္း ေၿမာက္မ်ားစြကတည္းကရွိခဲ့သည္။ထုိအၿခင္းအရာကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္
မဟုပ္ေသာသူတုိ့မွ မနာလုိ၀န္တုိ့မွဴၿဖစ္ၾကသည္။သုိၿဖစ္ပါ၍ ဗာရာဏသီၿပည့္ရွင္ ဘုရင္ေစတဆင့္ႏွင့္၎၏
အမတ္ခ်ဳပ္ဂ်ဂတဆင့္တုိ့က သကၠရာဇ္ ၁၇၉၄-ခုႏွစ္က ဓမၼရာဇိကေစတီေတာ္ကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကသည္။ထုိေစ
တီပ်က္တည္ေနရာကုိတူးေဖာ္ခဲ့ၾကရာ ၈.၂၃ မီတာအနက္ေနရာတြင္ အ၀ုိင္းပုံသဏၭာန္တည္ေဆာက္ထား
သည့္ ေက်ာက္ေသတၱာတစ္လုံးထဲမွ ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္ကုိ လုံၿခဳံစြာဌာပနာထားေၾကာင္းေတြ့
ရွိခဲ့ရပါသည္။ ထုိဓာတ္ေတာ္ၿမတ္ကုိ ၀ိေရာဓိဘုရင္ ေစတဆင့္တုိ့က ဂဂၤါၿမစ္ထဲသုိ့ေမ်ွာပစ္ခဲ့ၾကသည္။အ၀ုိ
င္းပုံသဏၭာန္ရွိသည့္ ထုိေက်ာက္ေသတၱကုိ ကုိးလ္ကတၱား ဗုဒၶၿပတုိက္တြင္ ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္းကုိယ
ေန့အထိေတြ့ၿမင္နုိင္ပါသည္ ဓမၼရာဇိကေစတီမွာ အုတ္မ်ားႏွင့္ေက်ာက္ၿပားကုိဂ်ဂသဂန္ဂ်္ ရြာေဒသခံတုိ့သ
ည္ၿမည္းတုိ့ၿဖင့္သယ္ယူကာမိမိတုိ့အိမ္၀င္းၿခံမ်ားတုိ့တြင္ သုံးထားၾကေလသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ဓမၼရာဇိီ
ကေစတီေတာ္မွာအေၿခၿမစ္သာက်န္ရွိေၾကာင္းေတြ့နုိင္ပါသည္။သဒၵါၾကည္ညိဳသူမ်ားကသာထုိအေၿခအၿမစ္
ကုိ ဆီမီးခြက္၊အေမြႊးနံ့သာတုိ့ၿဖင့္ ထြန္းညွိကာ ကုိးကြယ္ပူေဇာ္ၾကသည္။
အေသာကေက်ာက္တုိင္
ဗုဒၶၿမတ္စြာ၏ႏဘ၀ႏွင့္ ဆက္စပ္မွဴ ရွိခဲ့သည့္အရပ္ေနရာတုိ့တြင္အေသာကမင္းတရားၾကီးသည္အထိမ္းအ
မွတ္အၿဖစ္ေက်ာက္တုိင္မ်ားစုိက္ထူခဲ့သည္။ေက်ာက္တုိင္မ်ားအၿပင္ ေက်ာက္စာေစတီေတာ္ႏွင့္ ဗုဒၶ၀ိဟာရ
ေက်ာင္းမ်ားစြာတုိ့ကုိလည္းတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ဗုဒၶၿမတ္စြဘုရားသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္
၈၄၀၀၀(ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္)ေသာတရားေဒသနာေတာ္မ်ားေဟာၾကားခ်ီးၿမွင့္ခဲ့သည္။ထုိသည္ကုိအေ
ၾကင္းၿပဳ၍ဧကရာဇ္ဘုရင္မင္းၿမတ္အေသာကသည္ မိမိနုိင္ငံေတာ္တစ္၀ွမ္းတြင္ ၈၄၀၀၀ ေသာ ေက်ာင္း၊သ
ကၤန္း၊ ေစတီ၊ပုထုိး၊ေရတြင္း၊ေရကန္၊ေက်ာက္တုိင္တုိ့ကုိၿပဳလုပ္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ ။ ထုိတည္ေဆာက္မွဴ
မ်ားအနက္ဤအေသာကေက်ာက္တုိင္လည္းအပါအ၀င္ၿဖစ္သည္။ မူလဂႏၶကုဋီေက်ာင္း၏အေနာက္အရပ္
မွာ ရွင္ေတာ္ၿမတ္ဗုဒၶ ဗုဒၶသံဃာကုိ စတင္ဖြဲ့စည္းသည့္ ေနရာတြင္အမွတ္တရအၿဖစ္ဤအေသာကေက်က္
တုိင္ကုိမင္းတရားၾကီးမွ စုိက္ထူခဲ့သည္။သူေ႒းသား ယႆႏွင့္ သူမိတ္ေဆြ-၅၄ ဦးႏွင့္အတူ ပဥၥ၀ဂၢိငါးဦး
အပါအ၀င္တုိ့အားစုစည္း၍ ဗုဒၶသည္ ဗုဒၶသံဃကုိစတင္ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။ လူအမ်ား၏ေကာင္းက်ီဳးႏွင့္လူအမ်
ားတုိ့၏ခ်မ္းသာသုခ ေလာကအနုကာမာဒ တရားေတာ္ၿမတ္တုိ့ကုိ ၿမတ္စြာဘုရားသည္ ဤေနရာတြင္ေဟာ
ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဤေက်ာက္တုိင္သည္ မူလတြင္ ၁၅.၂၅-မီတာအၿမင့္ရွိခဲ့သည္။ ေက်ာက္တုိင္၏ထိပ္
ေပၚမွာ ၿခေသၤ့ရုပ္ေလးတစ္ခုပါရွိသည္ အဆုိပါေက်ာက္တုိင္သည္ က်ီဳးက်သၿဖင့္ ယၡဳဆုိလွ်င္ ၂.၀၃ မီတာ
အၿမင့္သာက်န္ရစ္လ်က္ရွိပါသည္။ ၿပတ္က်ီဳးေနသည့္အထက္အစိတ္ပုိင္းမွာ ေက်ာက္မ်ား၏အနီးနားတြင္
ၿပန့္ၾကဲေနသည္။ အရင္းတြင္ ေက်ာက္တုိင္၏ပမာဏမွာ ၂.၄၄ အၿမင့္ရွိ၍ ၁.၈၃ မီတာအက်ယ္ႏွင့္ ၀.၄၆
မီတာထူေသာ ေက်ာက္ၿပားဇလုံၾကီးတြင္ စုိက္ထူထားသည္။ဤေက်ာက္တုိင္ေပၚမွာ အဆုိအမိန့္ ၃ ခုကုိ ကမၺည္းထုိးထားသည္။ ပထမ အဆုိအမိန့္က-အေသာကမင္းတရားၾကီး၏အဆုိအမိန့္ၿဖစ္သည္။ၿဗဟၼီးအကၡ
ရာကုိသုံး၍ကမၺည္းထုိးထားသည္။ သံဃာႏွင့္ပတ္သက္ေနသည့္အဆုိအမိန့္ၿဖစ္ေနသည္။အနက္မွာ-အၾက
င္ဘိကၡဳႏွင့္ ဘိကၡဳနီတုိ့က သံဃာ့အတြင္းစိတ္၀မ္းကြဲစရာၿပဳလုပ္ရန္ၾကီဳးစားမည္။ သုိ့မဟုပ္သံဃာ့၏သိကၡာ
က်ဆင္းေစသည့္ အၿပဳအမူတုိ့ကုိၿပဳလုပ္မည္ဆုိပါလွ်င္-ယင္းဘိကၡဳႏွင့္ဘိကၡဳနီတုိ့အားလူ၀တ္လဲ၍ သံဃာမွ
ထုတ္ပယ္သြားရမည္။ ဒုတိယ ကမၺည္း ေက်ာက္စာမွာ ေကာသမၺီဘုရင္ အသြေဃာ္ႆကေရးထုိးထားသ
ည္။ တတိယ ဂုမၻဘုရင္မင္းတုိ့လက္ထက္က ေရးသားကမၺည္းထုိးသည္။၎တုိ့တြင္ သမိသီယဂုိဏ္းကြဲအ
ာစရိယတုိ့ႏွင့္ ၀သိႆကပုတၱဂ ဂုိဏ္း၀င္တုိ့၏ အေၾကာင္းကုိ ေရးသားထုပ္ေဖာ္ထားပါသည္။ အေသာက
ၿခေသ့ၤေခါင္း(နုိင္ငံေတာ္၏တံဆိပ္) အေသာကေက်ာက္တုိင္၏ထိပ္ပုိင္းမွာ သီဟ(ၿခေသ့ၤ)၄-ေကာင္တုိ့အား
တင္ပလႅင္ေခြထုိင္ေနသည့္ပုံကုိေဖာ္ၿပထားသည္။ဤၿခေသ့ၤ ၄-ေကာင္တုိ့သည္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာသုိ့မ်က္ႏွ
ာမူထားသည္။ဤၿခေသ့ၤ ၄-ေကာင္တုိ့အေပၚ ၂၄-ပစၥည္းပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ကုိ တင့္တယ္လွပစြာေဖာ္ၿပ
ထားခဲ့သည္။ သုိ့ေသာ္၀ိေရာဓိမ်ား လက္ခ်က္ၿဖင့္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရ၍ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္မေတြ့ရွိပါ။ၿခေသ့ၤမွာ
ေအာင္ၿမင္ၿခင္း၏ လကၡဏာကုိေဆာင္သည္။အေသာကမင္းတရားၾကီးသည္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတုိ့တြင္
မၾကဳံစဖူးေအာင္ၿမင္ၿခင္းတုိ့ကုိ ရရွိပုိင္ဆုိင္ထားေၾကာင္းကုိၿပသသည္ ယၡဳအခ်ိန္တြင္ ယင္းၿခေသ့ၤရုပ္ထုေလး
ခုစလုံးကုိ သာရနာထ ေရွ့ေဟာင္းၿပတုိက္တြင္ သိမ္းဆည္းထားကာၿပသထားပါသည္။အနုပညာလက္ရာ
ေၿမာက္သည့္ၿခေသ့ၤရုပ္ထုၿဖစ္ပါသည္။ ဤမွ်အနုပညာေတာက္ေၿပာင္ လက္ရာေၿမာက္ေသာၿခေသ့ၤေက်ာက္
ရုပ္ထုသည္ ကမၻာတြင္မရွိသေလာက္ရွားပါးပါသည္။ သာရနာထၿပတုိက္၏ ၀င္ေပါက္တည့္တည့္ရွ္ိ အလြန္
ခမ္းနားလွသည့္အေဆာင္ခန္း၌ ယင္းၿခေသ့ၤရုပ္ထုတုိ့ကုိ လုံၿခဳံစြာသိမ္းဆည္းထားေၾကာင္းကုိေတြ့ရွိနုိင္ပါသ
ည္ ထုိၿခေသ့ၤေလးေကာင္ရုပ္ထုကုိ အိႏၵိယနုိင္ငံ၏ နုိင္ငံေတာ္တံဆိပ္သေကၤတအၿဖစ္ သုံးထားၿခင္းသည္
ဗုဒၶယဥ္ေက်းမွဴအေပၚ ကမၻာက ဂုဏ္ယူစရာၿဖစ္သည္။(သီဟသီဟ)ၿခေသ့ၤဦးေခါင္း ရုပ္ထုကုိ အပုိင္းေလး
ပုိင္းၿဖင့္တည္ေဆာက္ထားသည္။ ပထမ အပုိင္းတြင္ ေမွာက္ထားေသာ ၾကာရြက္ၿဖင့္ ဖုံးအုပ္ထားသည္။
ဒုတိယအပုိင္းမွာ ကုမၻိကာအပုိင္းၿဖစ္၏ ကုမၻိကာအပုိင္း(ေရအုိင္ပမာအ၀ုိင္းတည္ေဆာက္ထားၿခင္းကုိဆုိ
လုိသည္)တြင္ပစၥည္းေလးမ်ီဳးကုိ လွပတင့္တယ္စြာထုထားသည္ကုိေတြနုိင္ပါသည္။(၁)ဓမၼစၾကၤာပုံ(၂)သ
တၱ၀ါေလးမ်ီဳး၊၎တုိ့မွာ-ဟတၳီ-ဆင္၊ဘရိ မၻ-ႏြားလားဥႆဘ၊အႆ-ၿမင္း၊သီဟ-ၿခေသ့ၤရုပ္တုိ့ၿဖစ္သည္။
ယင္းတုိ့အေပၚတြင္အရပ္ေလးမ်က္ႏွာအသိးသီးသုိ့ မ်က္ႏွာမူ၍ထက္၀ယ္ဖြဲ့ေခြထုိင္ေနေသာၿခေသ့ၤေခါင္း
ရုပ္ထုေလးခုတုိ့ကုိထုလုပ္ထားသည္။ယင္းတုိ့အားလုံးအေပၚမွာ ဓမၼစၾကၤာပုံကုိထုထားခဲ့သည္။သုိ့ေသာ္
ထုိဓမၼစၾကၤာရုပ္ကုိ ယေန့ရွာေဖြမေတြ့နုိင္ေသးပါ။ဤေက်ာက္ရုပ္ထုတစ္လုံးကုိ အညဳိေရာင္သဲေက်ာက္တုိ့
ၿဖင့္ထုထားသည္။ၿခေသ့ၤရုပ္ေခါင္း ရုပ္ထုေလးခုမွာ အသက္၀င္ေနသည့္ရုပ္အလား လူတုိင္းအလြယ္တကူ
စိတ္စြဲ အံ့ၾသဖြယ္ရာၿဖစ္သည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။
အရွင္မုနိႏၵ ေ၀သာလီရွိအေသာကေက်ာက္တုိင္
အေသာကမင္းတရားၾကီး၏အလ်င္ ဗုဒၶ၏ဓာတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေစတီ-၈-ဆူမွ်သာတည္ခဲ့ပါသည္။ အေသာက
ဘုရင္သည္ မိမိအုပ္ခ်ဳပ္မင္းၿပဳသည့္ ကာလတြင္ အဆုိပါေစတီ-၈-ဆူ အနက္ေစတီ-၇-ဆူကုိတူးေဖာ္ခဲ့ၿပီး
ဓာတ္ေတာ္မ်ားတုိးခ်ဲ့ကာ ေစတီပုထုိးေပါင္းမ်ားစြာကုိတည္ခဲ့သည္။ ထုိေစတီပုထုိးတုိ့ကုိ ဓမၼရာဇိကေစတီ
ပုထုိးမ်ားဟု ေခၚခဲ့ၾကသည္။ထုိဓမၼရာဇိကေစတီပုထုိးမ်ားအနက္ ေစတီတစ္ဆူကုိၿမတ္စြာဘုရားသိတင္းသုံး
ေတာ္မူခဲ့သည့္ဘာရနာထတြင္တည္ခဲ့သည္။ဧကရာဇ္မင္းၿမတ္တည္ခဲ့သည့္ေနာက္တြင္ ေၿခာက္ၾကိမ္ေၿမာက္
ခါ ၿပင္ဆင္မြမ္းမံခဲ့သည္။ ပထမ တစ္ၾကိမ္ ကုႆဏ ဘုရင္ လက္ထက္တြင္ မြမ္းမံခဲ့သည္။သကၠရာဇ္-၅-ရာ
စုကာလၿဖစ္သည္။ ယင္းကာလတြင္ ထုိေစတီ၏ ပတ္လည္တြင္ ၄.၆ မီတာအက်ယ္ရွိေသာပတ္မလမ္းတစ္
ခုကုိၿပဳလုပ္မြမ္းမံခဲ့သည္။တတိယအၾကိမ္ ၿပင္ဆင္မြမ္းမံမွဴကုိ ဘုရင္ ဟရကၡ၀ါဒန လက္ထက္၌ ၿပဳလုပ္သြား
ဟန္ရွိသည္။ေစတီရင္ၿပင္ကုိ တက္နုိင္ရန္ေလွကား ၁၁-ခုကုိပတ္လည္တြင္တပ္ဆင္ေပးခဲ့သည္။ ထုိကာလ
သည္ ခရစ္သကၠရာဇ္( ၇ )ရာစုကာလၿဖစ္သည္။ဆ႒မ ႏွင့္ ေနာက္ဆုံးၿပင္ဆင္မြမ္းမံမွဴကုိ( ၁၂)ရာစုႏွစ္မ်ား
တြင္ၿပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ထုိကာလကမိဖုရားကုမာရေဒ၀ီသည္ဇိနမဟာ၀ိဟာရဓမၼစၾကၤာ ေစတီကုိတည္ေဆာ
က္ခဲ့သည္။ ထုိဓမၼရာဇိကေစတီေတာ္မ်ားအား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဘုရင္ၿမတ္တုိ့က အထူးေလးစားၾကည့္ညိဳၾက
ၿခင္း၏ အစဥ္လာသည္ ရာစုႏွစ္ေပါင္း ေၿမာက္မ်ားစြကတည္းကရွိခဲ့သည္။ထုိအၿခင္းအရာကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္
မဟုပ္ေသာသူတုိ့မွ မနာလုိ၀န္တုိ့မွဴၿဖစ္ၾကသည္။သုိၿဖစ္ပါ၍ ဗာရာဏသီၿပည့္ရွင္ ဘုရင္ေစတဆင့္ႏွင့္၎၏
အမတ္ခ်ဳပ္ဂ်ဂတဆင့္တုိ့က သကၠရာဇ္ ၁၇၉၄-ခုႏွစ္က ဓမၼရာဇိကေစတီေတာ္ကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကသည္။ထုိေစ
တီပ်က္တည္ေနရာကုိတူးေဖာ္ခဲ့ၾကရာ ၈.၂၃ မီတာအနက္ေနရာတြင္ အ၀ုိင္းပုံသဏၭာန္တည္ေဆာက္ထား
သည့္ ေက်ာက္ေသတၱာတစ္လုံးထဲမွ ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္ကုိ လုံၿခဳံစြာဌာပနာထားေၾကာင္းေတြ့
ရွိခဲ့ရပါသည္။ ထုိဓာတ္ေတာ္ၿမတ္ကုိ ၀ိေရာဓိဘုရင္ ေစတဆင့္တုိ့က ဂဂၤါၿမစ္ထဲသုိ့ေမ်ွာပစ္ခဲ့ၾကသည္။အ၀ုိ
င္းပုံသဏၭာန္ရွိသည့္ ထုိေက်ာက္ေသတၱကုိ ကုိးလ္ကတၱား ဗုဒၶၿပတုိက္တြင္ ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္းကုိယ
ေန့အထိေတြ့ၿမင္နုိင္ပါသည္ ဓမၼရာဇိကေစတီမွာ အုတ္မ်ားႏွင့္ေက်ာက္ၿပားကုိဂ်ဂသဂန္ဂ်္ ရြာေဒသခံတုိ့သ
ည္ၿမည္းတုိ့ၿဖင့္သယ္ယူကာမိမိတုိ့အိမ္၀င္းၿခံမ်ားတုိ့တြင္ သုံးထားၾကေလသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ဓမၼရာဇိီ
ကေစတီေတာ္မွာအေၿခၿမစ္သာက်န္ရွိေၾကာင္းေတြ့နုိင္ပါသည္။သဒၵါၾကည္ညိဳသူမ်ားကသာထုိအေၿခအၿမစ္
ကုိ ဆီမီးခြက္၊အေမြႊးနံ့သာတုိ့ၿဖင့္ ထြန္းညွိကာ ကုိးကြယ္ပူေဇာ္ၾကသည္။
အေသာကေက်ာက္တုိင္
ဗုဒၶၿမတ္စြာ၏ႏဘ၀ႏွင့္ ဆက္စပ္မွဴ ရွိခဲ့သည့္အရပ္ေနရာတုိ့တြင္အေသာကမင္းတရားၾကီးသည္အထိမ္းအ
မွတ္အၿဖစ္ေက်ာက္တုိင္မ်ားစုိက္ထူခဲ့သည္။ေက်ာက္တုိင္မ်ားအၿပင္ ေက်ာက္စာေစတီေတာ္ႏွင့္ ဗုဒၶ၀ိဟာရ
ေက်ာင္းမ်ားစြာတုိ့ကုိလည္းတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ဗုဒၶၿမတ္စြဘုရားသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္
၈၄၀၀၀(ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္)ေသာတရားေဒသနာေတာ္မ်ားေဟာၾကားခ်ီးၿမွင့္ခဲ့သည္။ထုိသည္ကုိအေ
ၾကင္းၿပဳ၍ဧကရာဇ္ဘုရင္မင္းၿမတ္အေသာကသည္ မိမိနုိင္ငံေတာ္တစ္၀ွမ္းတြင္ ၈၄၀၀၀ ေသာ ေက်ာင္း၊သ
ကၤန္း၊ ေစတီ၊ပုထုိး၊ေရတြင္း၊ေရကန္၊ေက်ာက္တုိင္တုိ့ကုိၿပဳလုပ္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ ။ ထုိတည္ေဆာက္မွဴ
မ်ားအနက္ဤအေသာကေက်ာက္တုိင္လည္းအပါအ၀င္ၿဖစ္သည္။ မူလဂႏၶကုဋီေက်ာင္း၏အေနာက္အရပ္
မွာ ရွင္ေတာ္ၿမတ္ဗုဒၶ ဗုဒၶသံဃာကုိ စတင္ဖြဲ့စည္းသည့္ ေနရာတြင္အမွတ္တရအၿဖစ္ဤအေသာကေက်က္
တုိင္ကုိမင္းတရားၾကီးမွ စုိက္ထူခဲ့သည္။သူေ႒းသား ယႆႏွင့္ သူမိတ္ေဆြ-၅၄ ဦးႏွင့္အတူ ပဥၥ၀ဂၢိငါးဦး
အပါအ၀င္တုိ့အားစုစည္း၍ ဗုဒၶသည္ ဗုဒၶသံဃကုိစတင္ဖြဲ့စည္းခဲ့သည္။ လူအမ်ား၏ေကာင္းက်ီဳးႏွင့္လူအမ်
ားတုိ့၏ခ်မ္းသာသုခ ေလာကအနုကာမာဒ တရားေတာ္ၿမတ္တုိ့ကုိ ၿမတ္စြာဘုရားသည္ ဤေနရာတြင္ေဟာ
ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဤေက်ာက္တုိင္သည္ မူလတြင္ ၁၅.၂၅-မီတာအၿမင့္ရွိခဲ့သည္။ ေက်ာက္တုိင္၏ထိပ္
ေပၚမွာ ၿခေသၤ့ရုပ္ေလးတစ္ခုပါရွိသည္ အဆုိပါေက်ာက္တုိင္သည္ က်ီဳးက်သၿဖင့္ ယၡဳဆုိလွ်င္ ၂.၀၃ မီတာ
အၿမင့္သာက်န္ရစ္လ်က္ရွိပါသည္။ ၿပတ္က်ီဳးေနသည့္အထက္အစိတ္ပုိင္းမွာ ေက်ာက္မ်ား၏အနီးနားတြင္
ၿပန့္ၾကဲေနသည္။ အရင္းတြင္ ေက်ာက္တုိင္၏ပမာဏမွာ ၂.၄၄ အၿမင့္ရွိ၍ ၁.၈၃ မီတာအက်ယ္ႏွင့္ ၀.၄၆
မီတာထူေသာ ေက်ာက္ၿပားဇလုံၾကီးတြင္ စုိက္ထူထားသည္။ဤေက်ာက္တုိင္ေပၚမွာ အဆုိအမိန့္ ၃ ခုကုိ ကမၺည္းထုိးထားသည္။ ပထမ အဆုိအမိန့္က-အေသာကမင္းတရားၾကီး၏အဆုိအမိန့္ၿဖစ္သည္။ၿဗဟၼီးအကၡ
ရာကုိသုံး၍ကမၺည္းထုိးထားသည္။ သံဃာႏွင့္ပတ္သက္ေနသည့္အဆုိအမိန့္ၿဖစ္ေနသည္။အနက္မွာ-အၾက
င္ဘိကၡဳႏွင့္ ဘိကၡဳနီတုိ့က သံဃာ့အတြင္းစိတ္၀မ္းကြဲစရာၿပဳလုပ္ရန္ၾကီဳးစားမည္။ သုိ့မဟုပ္သံဃာ့၏သိကၡာ
က်ဆင္းေစသည့္ အၿပဳအမူတုိ့ကုိၿပဳလုပ္မည္ဆုိပါလွ်င္-ယင္းဘိကၡဳႏွင့္ဘိကၡဳနီတုိ့အားလူ၀တ္လဲ၍ သံဃာမွ
ထုတ္ပယ္သြားရမည္။ ဒုတိယ ကမၺည္း ေက်ာက္စာမွာ ေကာသမၺီဘုရင္ အသြေဃာ္ႆကေရးထုိးထားသ
ည္။ တတိယ ဂုမၻဘုရင္မင္းတုိ့လက္ထက္က ေရးသားကမၺည္းထုိးသည္။၎တုိ့တြင္ သမိသီယဂုိဏ္းကြဲအ
ာစရိယတုိ့ႏွင့္ ၀သိႆကပုတၱဂ ဂုိဏ္း၀င္တုိ့၏ အေၾကာင္းကုိ ေရးသားထုပ္ေဖာ္ထားပါသည္။ အေသာက
ၿခေသ့ၤေခါင္း(နုိင္ငံေတာ္၏တံဆိပ္) အေသာကေက်ာက္တုိင္၏ထိပ္ပုိင္းမွာ သီဟ(ၿခေသ့ၤ)၄-ေကာင္တုိ့အား
တင္ပလႅင္ေခြထုိင္ေနသည့္ပုံကုိေဖာ္ၿပထားသည္။ဤၿခေသ့ၤ ၄-ေကာင္တုိ့သည္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာသုိ့မ်က္ႏွ
ာမူထားသည္။ဤၿခေသ့ၤ ၄-ေကာင္တုိ့အေပၚ ၂၄-ပစၥည္းပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ကုိ တင့္တယ္လွပစြာေဖာ္ၿပ
ထားခဲ့သည္။ သုိ့ေသာ္၀ိေရာဓိမ်ား လက္ခ်က္ၿဖင့္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရ၍ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္မေတြ့ရွိပါ။ၿခေသ့ၤမွာ
ေအာင္ၿမင္ၿခင္း၏ လကၡဏာကုိေဆာင္သည္။အေသာကမင္းတရားၾကီးသည္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတုိ့တြင္
မၾကဳံစဖူးေအာင္ၿမင္ၿခင္းတုိ့ကုိ ရရွိပုိင္ဆုိင္ထားေၾကာင္းကုိၿပသသည္ ယၡဳအခ်ိန္တြင္ ယင္းၿခေသ့ၤရုပ္ထုေလး
ခုစလုံးကုိ သာရနာထ ေရွ့ေဟာင္းၿပတုိက္တြင္ သိမ္းဆည္းထားကာၿပသထားပါသည္။အနုပညာလက္ရာ
ေၿမာက္သည့္ၿခေသ့ၤရုပ္ထုၿဖစ္ပါသည္။ ဤမွ်အနုပညာေတာက္ေၿပာင္ လက္ရာေၿမာက္ေသာၿခေသ့ၤေက်ာက္
ရုပ္ထုသည္ ကမၻာတြင္မရွိသေလာက္ရွားပါးပါသည္။ သာရနာထၿပတုိက္၏ ၀င္ေပါက္တည့္တည့္ရွ္ိ အလြန္
ခမ္းနားလွသည့္အေဆာင္ခန္း၌ ယင္းၿခေသ့ၤရုပ္ထုတုိ့ကုိ လုံၿခဳံစြာသိမ္းဆည္းထားေၾကာင္းကုိေတြ့ရွိနုိင္ပါသ
ည္ ထုိၿခေသ့ၤေလးေကာင္ရုပ္ထုကုိ အိႏၵိယနုိင္ငံ၏ နုိင္ငံေတာ္တံဆိပ္သေကၤတအၿဖစ္ သုံးထားၿခင္းသည္
ဗုဒၶယဥ္ေက်းမွဴအေပၚ ကမၻာက ဂုဏ္ယူစရာၿဖစ္သည္။(သီဟသီဟ)ၿခေသ့ၤဦးေခါင္း ရုပ္ထုကုိ အပုိင္းေလး
ပုိင္းၿဖင့္တည္ေဆာက္ထားသည္။ ပထမ အပုိင္းတြင္ ေမွာက္ထားေသာ ၾကာရြက္ၿဖင့္ ဖုံးအုပ္ထားသည္။
ဒုတိယအပုိင္းမွာ ကုမၻိကာအပုိင္းၿဖစ္၏ ကုမၻိကာအပုိင္း(ေရအုိင္ပမာအ၀ုိင္းတည္ေဆာက္ထားၿခင္းကုိဆုိ
လုိသည္)တြင္ပစၥည္းေလးမ်ီဳးကုိ လွပတင့္တယ္စြာထုထားသည္ကုိေတြနုိင္ပါသည္။(၁)ဓမၼစၾကၤာပုံ(၂)သ
တၱ၀ါေလးမ်ီဳး၊၎တုိ့မွာ-ဟတၳီ-ဆင္၊ဘရိ မၻ-ႏြားလားဥႆဘ၊အႆ-ၿမင္း၊သီဟ-ၿခေသ့ၤရုပ္တုိ့ၿဖစ္သည္။
ယင္းတုိ့အေပၚတြင္အရပ္ေလးမ်က္ႏွာအသိးသီးသုိ့ မ်က္ႏွာမူ၍ထက္၀ယ္ဖြဲ့ေခြထုိင္ေနေသာၿခေသ့ၤေခါင္း
ရုပ္ထုေလးခုတုိ့ကုိထုလုပ္ထားသည္။ယင္းတုိ့အားလုံးအေပၚမွာ ဓမၼစၾကၤာပုံကုိထုထားခဲ့သည္။သုိ့ေသာ္
ထုိဓမၼစၾကၤာရုပ္ကုိ ယေန့ရွာေဖြမေတြ့နုိင္ေသးပါ။ဤေက်ာက္ရုပ္ထုတစ္လုံးကုိ အညဳိေရာင္သဲေက်ာက္တုိ့
ၿဖင့္ထုထားသည္။ၿခေသ့ၤရုပ္ေခါင္း ရုပ္ထုေလးခုမွာ အသက္၀င္ေနသည့္ရုပ္အလား လူတုိင္းအလြယ္တကူ
စိတ္စြဲ အံ့ၾသဖြယ္ရာၿဖစ္သည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။
No comments:
Post a Comment