ယေန႔ေခတ္လူေတြဟာ ဘာသာအသိတရား တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေခါင္းပါးလာျပီးဘုရားေတာင္မွ ထိျခင္းငါးပါးနဲ႔ ဦးခ်ရေကာင္းမွန္းမသိႀကေတာ႔ပါဘူး။ဒီလိုအေျခအေနေတြကိုသိလို ျမတ္စြာဘုရားက“ေနာင္္အနာဂတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ (၅)မ်ိဳး ကြဲျပားလိမ့္မယ္”ဟုေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္
အဲ့ဒီ ဗုဒၶဘာသာ(၅)မ်ိဳးကေတာ့
(၁)ကုလ ဗုဒၶဘာသာ
(၂)လာဘ ဗုဒၶဘာသာ
(၃)ဘယ ဗုဒၶဘာသာ
(၄)သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ
(၅)ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ
(၁)ကုလ ဗုဒၶဘာသာ
ကုလ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ရိုးရာဗုဒၶဘာသာ ကိုေျပာတာပါ။အေမအေဖက ဗုဒၶဘာသာမို႔ သားသမီးက
ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာရတာပါ။မိဘက ခရစ္ယာန္ဆိုရင္ သားသမီးကလည္း ခရစ္ယာန္။ဒါကို မိရိုးဖလာ
ကုလဗုဒၶဘာသာေပါ့။မိဘက ဗုဒၶဘာသာမို႔သာ သားသမီးကဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာရတာ ဘုရားရွင္ဘာလို႔ ပြင့္မွန္းမသိ။ဘုရားဘာတရားေဟာမွန္းလည္းမသိ။ကိုးကြယ္ေနတဲ့ျမတ္စြာဘုရားဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရမွန္း
လည္းမသိ။တရားေတာ္ကိုဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရမွန္းမသိ။ဘုရားကိိိုဦးခ်တာဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ဦးခ်မွန္းမသိ။
ဘာေႀကာင့္ဒီေလာက္ ရုိရိုေသေသနဲ႔အေလးျပဳေနမွန္းကို မသိတာ။လုပ္ေတာ့လုပ္ေနတာပဲ အသိပညာ ဘာမွမပါတာ။ကုလ ဗုဒၶဘာသာပါ။
(၂)လာဘ ဗုဒၶဘာသာ
လာဘဗုဒၶဘာသာဆိုတာလာဘ္လာဘလိုလို႔ကိုးကြယ္တဲ့ဗုဒၶဘာာသာကိုဆိုလိုတာပါ။ဒီဘဝစီးပြားေရးေလး
တက္မလားဆိုျပီးမွ ဘုရားကိုးကြယ္တာမွာ ေရြးျပီးကိုးကြယ္တယ္။ဒီဘုရား ကိုးကြယ္ရင္ေတာ့လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားတယ္ဟိုဘုရားကိုးကြယ္ရင္ေတာ့စီးပြားေရးတက္တယ္ဆိုျပီးေရြးကိုးကြယ္တာလာဘဗုဒၶဘာသာပါ။
ဘုရားကိုးကြယ္မွလာဘ္ေပါမ်ားမယ္ဆိုရင္ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ခရစ္ယာန္ေတြဘာလို႔လာဘ္ရႊင္ေနလဲ။အဓိက
စီးပြားေရးျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ဘုရားေႀကာင့္မဟုတ္ပါဘူး။ကံ၊ညဏ္၊ဝိရိယ သတၱိေႀကာင့္ပါ။
အိမ္ျခံဝယ္မယ္။ေရာင္းမယ္။အိမ္ေနရာေျပာင္းမယ္ဆိုရင္ေတာင္မွရက္ရာဇာျပႆဒါးေရြးေနတာေတြ။ဘုရား
ေက်ာင္းေဆာင္ေပၚမွာ ဘုိေတာ္ ဘြားေတာ္ပံုေတြ တင္ထားတာေတြ။ကိုႀကီးေက်ာ္၊မႏွဲေလးအစရွိတဲ့နတ္ေတြ ကုိးကြယ္တာေတြ။ေဗဒင္ယံုႀကည္ျပီး ယႀတာေတြ ေခ်လိုက္ႀက စတဲ့ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ ကိုးကြယ္တဲ့
ဗုဒၶဘာသာမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာလို႔ေခၚပါတယ္။
(၃)ဘယ ဗုဒၶဘာသာ
ဘယဗုဒၶဘာသာဆိုတာေဘးကိုေႀကာက္္္္္္လို႔ကိုးကြယ္တာကိုေခၚပါတယ္။အႏၱရာယ္ကင္းဖို႔၊ေဘးရွင္းဖို႔၊အသက
္ရွည္ဖို႔၊က်န္းမာဖို႔၊ဒီလိုအေတြးအေခၚေတြနဲ႔ ဘုရား ကိုးကြယ္တာကို ဘယဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္။ဒီဘုရား ကိုးကြယ္မွအသက္ရွည္မယ္ဆိုရင္ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ခရစ္ယာန္အစလာမ္ေတြအသက္ရာေက်ာ္ရွည္ေနႀက
တာ ဘာလို႔ပါလဲ။
ဘာမွမသိဘဲ ရမ္းကိုးကြယ္္္္္္တာ ကုလ ဗုဒဘာသာ၊လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ကိုးကြယ္တာ လာဘဗုဒၶဘာသာ။
ေဘးေႀကာက္ျပီး အကုိးအကြယ္ မွားေနတာ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ။ဒီ ကုလ၊လာဘ၊ဘယ ဗုဒၶဘာသာ(၃)မ်ိဳးကို ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္။
ဟိုလူမပါ။ဒီလူမပါ။ဟုိလူပသပါတယ္။ဒီလူပသပါတယ္။လက္ညႈိးထိုး ခြက္လွန္လုပ္ေနတာေတြကို ဘုရားက သူေတာင္းစားဗုဒၶဘာသာပါတဲ့။ခႏၶာမွာ အသိ၊ဘာသာေရအသိဓာတ္ခံ နည္းေတာ့ လိမ္စားေနတဲ့သူေတြက
လိမ္လို႔ေကာင္းေနပါတယ္။ဘုရားလည္းကိုးကြယ္ရေသး၊တရားလည္းကိုးကြယ္ရေသး၊ဆြမ္းဦးကိုလည္း
ေလာင္းလွဴရေသး၊သာသနာေတာ္ကိုလည္း ပစၥည္းေလးပါးနဲ့ လွဴဒါန္းပူေဇာ္ဆက္ကပ္ရေသး။ဘာအတြက္ ဒါေတြလုပ္ေနရတာလည္းဘာအတြက္သာသနာကိုခ်ီးေျမွာက္ေနတာလည္းဘာအတြက္ေက်ာင္းေဆာက္ေန
တာလည္း။စဥ္းစားပါ။ေဝဖန္ပါ။သံုသပ္ပါ။
(၄)သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ
သဒၵါဓိကဗုဒၶဘာသာဆိုတာသဒၵါတရားကိုအရင္းခံပါတယ္။သဒၵါတရားဆိုတာယံုႀကည္ခ်က္္္္္္္ပါ။ဘုရား၊တရား၊
သံဃာကိုတကယ္သက္ဝင္္္္ယံုႀကည္တာကိုေခၚပါတယ္။ယံုႀကည္တဲ့ေနရာမွာလည္းမွန္မွန္ကန္ကန္ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာသဒၵါ နဲ႔ မွားမွားယြင္းယြင္း ယံုႀကည္တဲ့ မိစၦာသဒၵါဆိုျပီး (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
သမၼာသဒၵါ မွန္မွန္ကန္ကန္ ယံုႀကည္ခ်က္ ဆိုတာ သစၥာတရား သိေတာ္မူတဲ့ျမတ္စြာဘုုရားဟာ ေဝေနယ် သတၱဝါေတြကိုသူသိသကဲ့သုိ႔ေမတၱာဂရုဏာေတာ္အျပည့္နဲ႔သစၥာေလးခ်က္အနက္ကိုေဟာႀကားေတာ္မူခဲ့ပါ
တယ္။ဒီတရားေတာ္ အနက္ေတြကိုပိုင္ပိုင္္ႏုိင္ႏုိင္သိေတာ္မူသြားႀကတဲ့ အရိယာသူေတာ္စင္ႀကီးေတြဟာ
နိဗၺာန္ဝင္စံသြားႀကပါတယ္။နိဗၺာန္ဆိုတာအို၊ေသ၊နာလြတ္ရာပါ။အေသလြတ္ရာျပတတ္လို႔ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုးကြယ္ပါ၏ဆိုတဲ့ယံုႀကည္ခ်က္ဟာမွန္ကန္ေသာယံုႀကည္ခ်က္တရားေတာ္ကိုဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရသလဲ
။ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာတရားေတာ္ကိုႀကိဳစားအားထုတ္လိုက္လို႔တရားလမ္းေႀကာင္းးအတိုင္းသာ ေလွ်ာက္သြားႏုိင္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ပါမည္။ထိုအေသလြတ္ရာပို႔ေဆာင္တာတရားကပို႔ေဆာင္တာပါ။ပုဂၢိဳလ္က ပို႔ေဆာင္တာ မဟုတ္ဘူး။
ထိုတရားေတြမကြယ္မေပ်ာက္ေသးတာဘယ္သူ႔ေက်းဇူးပါလဲဆိုရင္သံဃာေတြရဲ့ေက်ဇူးပါ။ဘုရားရွင္ေဟာ
ေတာ္မူေသာဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္၊သုတ္ဝိနည္း အဘိဓမၼာတရားေတြ သံဃာေတာ္ေတြက
ေဆာင္ထားတာပါ။ပိဋကသံုးပုံကိုသံဃာေတာ္ေတြကေရွာက္ထားတာပါ။သံဃာေတာ္ကိုယံုႀကည္မႈ။ဒါေတြက
ရတနာျမတ္သံုးပါးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာသဒၵါယံုႀကည္မႈ။
မိစၦာသဒၵါယံုႀကည္မႈကလာဘ္လာဘေပါတယ္။အႏၱရာယ္ကင္းတယ္ဆိုျပီးကိုးကြယ္ယံုႀကည္ေနတာမိစၦာသဒၵါ။
လာဘ္လာဘေပါတယ္ဆိုတဲ့လာဘဗုဒၶဘာသာယံုႀကည္ခ်က္၊အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ဆိုျပီးဘယဗုဒၶဘာသာ
ေတြရဲ့ ယံုႀကည္ခ်က္၊ဗုဒၶရဲ့ ဂုဏ္ေက်ွဇူးကို ဘာမွနားမလည္ဘဲ သူမ်ားဦးတုိက္လို႔သာ ရမ္းဦးတိုက္ရတဲ့ကုလ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုႀကည္မႈဒါေတြဟာ မိစၦာသဒၶါေတြပါ။
အေသလြတ္ရာလမ္းကိုျပတတ္လို႔၊အေသလြတ္ရာပို႔ေဆာင္ႏိုင္လို႔၊အေသလြတ္ရာတရားကိုေဆာင္ထားႏုိင္လုိ႔ ရတနာသံုးပါးကို ကုိးကြယ္ပါ၏ ဆိုတဲ့ သမၼာသဒၵါ။အႏွစ္သာရမရွိတာကို မရွိဘူးလို႔သိပါတယ္။အႏွစ္သာရ ရွိတာကိုု ရွိတယ္လို႔သိပါတယ္။မွားတာကို မွားတယ္လို႔ သိတယ္။မွန္တာကို မွန္တယ္လို႔သိတယ္။သိတဲ့
အျပင္၊အမွားလမ္းကို ေရွာင္၊အမွန္လမ္းကိုေဆာင္တာသည္ သမၼာသဒၵါ ရွိတဲ့ သဒၵါဓိက ဗုဒၶဘာသာပါ။
(၅)ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ
သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာကိုပညာဓိကဟုေခၚသည္။ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာဟာတရားေတာ္ကို ယံုႀကည္တယ္။
တရားေတာ္ကိုဘယ္လိုယံုႀကည္တာလည္းဆိုေတာ့ရမ္းယံုႀကည္တာမဟုတ္ဘဲခႏၱာအသိနဲ့အေသအခ်ာသိျပီး ယံုတယ္။ထိုသိုသိတာကို ပညာ ဟုေခၚပါသည္။သစၥာေလးပါးကို အေသအခ်ာ ပညာနဲ႔သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၊
ျဖစ္ပ်က္မႈေတြကို သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ပ်က္ျမင္တာ ခႏၱာက ျမင္တာလား ပညာကျမင္တာလားဆိုေတာ့ ပညာကျမင္တာပါ။ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာပါ။ဘုရားကမင္းတုိ႔ခႏၱာထဲမွာျဖစ္္တာနဲ့ပ်က္္တာပဲရွိတာလို႔ေဟာခဲ့
ပါတယ္။ဒါကိုကိုယ္တိုင္ သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိျပီး က်င့္ႀကည့္လိုက္ေတာ့ ျမင္တယ္။ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတာ့ ယံုႀကည္လာတယ္။ယံုႀကည္ေတာ့သဒၵါ၊ျဖစ္ပ်က္ျမင္တာကပညာ။ထိုေႀကာင့္သဒၵါနဲ႔ပညာသြားျပီးတြဲေနပါတယ္။
သဒၵါနဲ႔ ပညာဟာ တြဲလ်က္ပါတဲ့။
သဒၵါတရားမွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔သာႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္အပါယ္ေလးပါးမွလြတ္ေျမာက္္္ႏိုင္၏။တို႔မွာအပါယ္မ်ိဳးေစ
့ေတြ၊အပါယ္က် ေႀကာင္းကံေတြ လုပ္ထာတာရွိတယ္။ဒါေတြကိုဘယ္သူမွ ဝင္တားလို႔ မရပါဘူး။
သူကိုတားခ်င္ရင္၊ သူကိုအက်ိဳးမေပးေစခ်င္ရင္ ဘာနဲ့ျဖတ္ရမလဲ ဆိုေတာ့ ဥာဏ္နဲ႔ျဖတ္ရမယ္။ဥာဏ္နဲ႔ ျဖတ္လိုက္လို႔ျဖစ္ပ်က္မဂ္ဆိုက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ သဒၵါလည္းပါတယ္၊ပညာလည္းပါတယ္။ဒါသည္ သဒၵါဓိက
ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ပါသည္။
သဒၵါဓိက ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာဟာ အထက္္္္္တန္း ဗုဒၶဘာသာပါ။
သဒၶါႏွင့္ ပညာ balance( ဟန္ခ်က္ညီ)ဘို႕လဲ လုိပါတယ္၊ သဒၶါလြန္ကဲ ပညာနဲျပန္ရင္(ႏွစ္လုံးလွ လူမုိက္ၾကီး) သူေတာ္ေကာင္းလူအၾကီးျဖစ္သြားပါတယ္၊ဆင္ျခင္တုံတရားနဲပါးသူေတြက (superstitious rites, scarified,
prayer,)အက်ိဳးမရွိတဲ့ေနရာေနမွာ ကိုယ့္အခ်ိန္ေတြကိုအသုံးခ်ေနၾကပါတယ္။သဒၶါနဲျပီးပညာကဲေနျပန္ရင္လဲ ပညာရွိလူမိုက္ၾကီး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
အရွင္ ဝရသာမိ
(၂)လာဘ ဗုဒၶဘာသာ
(၃)ဘယ ဗုဒၶဘာသာ
(၄)သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ
(၅)ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ
(၁)ကုလ ဗုဒၶဘာသာ
ကုလ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ရိုးရာဗုဒၶဘာသာ ကိုေျပာတာပါ။အေမအေဖက ဗုဒၶဘာသာမို႔ သားသမီးက
ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာရတာပါ။မိဘက ခရစ္ယာန္ဆိုရင္ သားသမီးကလည္း ခရစ္ယာန္။ဒါကို မိရိုးဖလာ
ကုလဗုဒၶဘာသာေပါ့။မိဘက ဗုဒၶဘာသာမို႔သာ သားသမီးကဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာရတာ ဘုရားရွင္ဘာလို႔ ပြင့္မွန္းမသိ။ဘုရားဘာတရားေဟာမွန္းလည္းမသိ။ကိုးကြယ္ေနတဲ့ျမတ္စြာဘုရားဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရမွန္း
လည္းမသိ။တရားေတာ္ကိုဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရမွန္းမသိ။ဘုရားကိိိုဦးခ်တာဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ဦးခ်မွန္းမသိ။
ဘာေႀကာင့္ဒီေလာက္ ရုိရိုေသေသနဲ႔အေလးျပဳေနမွန္းကို မသိတာ။လုပ္ေတာ့လုပ္ေနတာပဲ အသိပညာ ဘာမွမပါတာ။ကုလ ဗုဒၶဘာသာပါ။
(၂)လာဘ ဗုဒၶဘာသာ
လာဘဗုဒၶဘာသာဆိုတာလာဘ္လာဘလိုလို႔ကိုးကြယ္တဲ့ဗုဒၶဘာာသာကိုဆိုလိုတာပါ။ဒီဘဝစီးပြားေရးေလး
တက္မလားဆိုျပီးမွ ဘုရားကိုးကြယ္တာမွာ ေရြးျပီးကိုးကြယ္တယ္။ဒီဘုရား ကိုးကြယ္ရင္ေတာ့လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားတယ္ဟိုဘုရားကိုးကြယ္ရင္ေတာ့စီးပြားေရးတက္တယ္ဆိုျပီးေရြးကိုးကြယ္တာလာဘဗုဒၶဘာသာပါ။
ဘုရားကိုးကြယ္မွလာဘ္ေပါမ်ားမယ္ဆိုရင္ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ခရစ္ယာန္ေတြဘာလို႔လာဘ္ရႊင္ေနလဲ။အဓိက
စီးပြားေရးျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ဘုရားေႀကာင့္မဟုတ္ပါဘူး။ကံ၊ညဏ္၊ဝိရိယ သတၱိေႀကာင့္ပါ။
အိမ္ျခံဝယ္မယ္။ေရာင္းမယ္။အိမ္ေနရာေျပာင္းမယ္ဆိုရင္ေတာင္မွရက္ရာဇာျပႆဒါးေရြးေနတာေတြ။ဘုရား
ေက်ာင္းေဆာင္ေပၚမွာ ဘုိေတာ္ ဘြားေတာ္ပံုေတြ တင္ထားတာေတြ။ကိုႀကီးေက်ာ္၊မႏွဲေလးအစရွိတဲ့နတ္ေတြ ကုိးကြယ္တာေတြ။ေဗဒင္ယံုႀကည္ျပီး ယႀတာေတြ ေခ်လိုက္ႀက စတဲ့ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ ကိုးကြယ္တဲ့
ဗုဒၶဘာသာမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာလို႔ေခၚပါတယ္။
(၃)ဘယ ဗုဒၶဘာသာ
ဘယဗုဒၶဘာသာဆိုတာေဘးကိုေႀကာက္္္္္္လို႔ကိုးကြယ္တာကိုေခၚပါတယ္။အႏၱရာယ္ကင္းဖို႔၊ေဘးရွင္းဖို႔၊အသက
္ရွည္ဖို႔၊က်န္းမာဖို႔၊ဒီလိုအေတြးအေခၚေတြနဲ႔ ဘုရား ကိုးကြယ္တာကို ဘယဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္။ဒီဘုရား ကိုးကြယ္မွအသက္ရွည္မယ္ဆိုရင္ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ခရစ္ယာန္အစလာမ္ေတြအသက္ရာေက်ာ္ရွည္ေနႀက
တာ ဘာလို႔ပါလဲ။
ဘာမွမသိဘဲ ရမ္းကိုးကြယ္္္္္္တာ ကုလ ဗုဒဘာသာ၊လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ကိုးကြယ္တာ လာဘဗုဒၶဘာသာ။
ေဘးေႀကာက္ျပီး အကုိးအကြယ္ မွားေနတာ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ။ဒီ ကုလ၊လာဘ၊ဘယ ဗုဒၶဘာသာ(၃)မ်ိဳးကို ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္။
ဟိုလူမပါ။ဒီလူမပါ။ဟုိလူပသပါတယ္။ဒီလူပသပါတယ္။လက္ညႈိးထိုး ခြက္လွန္လုပ္ေနတာေတြကို ဘုရားက သူေတာင္းစားဗုဒၶဘာသာပါတဲ့။ခႏၶာမွာ အသိ၊ဘာသာေရအသိဓာတ္ခံ နည္းေတာ့ လိမ္စားေနတဲ့သူေတြက
လိမ္လို႔ေကာင္းေနပါတယ္။ဘုရားလည္းကိုးကြယ္ရေသး၊တရားလည္းကိုးကြယ္ရေသး၊ဆြမ္းဦးကိုလည္း
ေလာင္းလွဴရေသး၊သာသနာေတာ္ကိုလည္း ပစၥည္းေလးပါးနဲ့ လွဴဒါန္းပူေဇာ္ဆက္ကပ္ရေသး။ဘာအတြက္ ဒါေတြလုပ္ေနရတာလည္းဘာအတြက္သာသနာကိုခ်ီးေျမွာက္ေနတာလည္းဘာအတြက္ေက်ာင္းေဆာက္ေန
တာလည္း။စဥ္းစားပါ။ေဝဖန္ပါ။သံုသပ္ပါ။
(၄)သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ
သဒၵါဓိကဗုဒၶဘာသာဆိုတာသဒၵါတရားကိုအရင္းခံပါတယ္။သဒၵါတရားဆိုတာယံုႀကည္ခ်က္္္္္္္ပါ။ဘုရား၊တရား၊
သံဃာကိုတကယ္သက္ဝင္္္္ယံုႀကည္တာကိုေခၚပါတယ္။ယံုႀကည္တဲ့ေနရာမွာလည္းမွန္မွန္ကန္ကန္ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာသဒၵါ နဲ႔ မွားမွားယြင္းယြင္း ယံုႀကည္တဲ့ မိစၦာသဒၵါဆိုျပီး (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
သမၼာသဒၵါ မွန္မွန္ကန္ကန္ ယံုႀကည္ခ်က္ ဆိုတာ သစၥာတရား သိေတာ္မူတဲ့ျမတ္စြာဘုုရားဟာ ေဝေနယ် သတၱဝါေတြကိုသူသိသကဲ့သုိ႔ေမတၱာဂရုဏာေတာ္အျပည့္နဲ႔သစၥာေလးခ်က္အနက္ကိုေဟာႀကားေတာ္မူခဲ့ပါ
တယ္။ဒီတရားေတာ္ အနက္ေတြကိုပိုင္ပိုင္္ႏုိင္ႏုိင္သိေတာ္မူသြားႀကတဲ့ အရိယာသူေတာ္စင္ႀကီးေတြဟာ
နိဗၺာန္ဝင္စံသြားႀကပါတယ္။နိဗၺာန္ဆိုတာအို၊ေသ၊နာလြတ္ရာပါ။အေသလြတ္ရာျပတတ္လို႔ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုးကြယ္ပါ၏ဆိုတဲ့ယံုႀကည္ခ်က္ဟာမွန္ကန္ေသာယံုႀကည္ခ်က္တရားေတာ္ကိုဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရသလဲ
။ျမတ္စြာဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာတရားေတာ္ကိုႀကိဳစားအားထုတ္လိုက္လို႔တရားလမ္းေႀကာင္းးအတိုင္းသာ ေလွ်ာက္သြားႏုိင္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ပါမည္။ထိုအေသလြတ္ရာပို႔ေဆာင္တာတရားကပို႔ေဆာင္တာပါ။ပုဂၢိဳလ္က ပို႔ေဆာင္တာ မဟုတ္ဘူး။
ထိုတရားေတြမကြယ္မေပ်ာက္ေသးတာဘယ္သူ႔ေက်းဇူးပါလဲဆိုရင္သံဃာေတြရဲ့ေက်ဇူးပါ။ဘုရားရွင္ေဟာ
ေတာ္မူေသာဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္၊သုတ္ဝိနည္း အဘိဓမၼာတရားေတြ သံဃာေတာ္ေတြက
ေဆာင္ထားတာပါ။ပိဋကသံုးပုံကိုသံဃာေတာ္ေတြကေရွာက္ထားတာပါ။သံဃာေတာ္ကိုယံုႀကည္မႈ။ဒါေတြက
ရတနာျမတ္သံုးပါးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာသဒၵါယံုႀကည္မႈ။
မိစၦာသဒၵါယံုႀကည္မႈကလာဘ္လာဘေပါတယ္။အႏၱရာယ္ကင္းတယ္ဆိုျပီးကိုးကြယ္ယံုႀကည္ေနတာမိစၦာသဒၵါ။
လာဘ္လာဘေပါတယ္ဆိုတဲ့လာဘဗုဒၶဘာသာယံုႀကည္ခ်က္၊အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ဆိုျပီးဘယဗုဒၶဘာသာ
ေတြရဲ့ ယံုႀကည္ခ်က္၊ဗုဒၶရဲ့ ဂုဏ္ေက်ွဇူးကို ဘာမွနားမလည္ဘဲ သူမ်ားဦးတုိက္လို႔သာ ရမ္းဦးတိုက္ရတဲ့ကုလ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုႀကည္မႈဒါေတြဟာ မိစၦာသဒၶါေတြပါ။
အေသလြတ္ရာလမ္းကိုျပတတ္လို႔၊အေသလြတ္ရာပို႔ေဆာင္ႏိုင္လို႔၊အေသလြတ္ရာတရားကိုေဆာင္ထားႏုိင္လုိ႔ ရတနာသံုးပါးကို ကုိးကြယ္ပါ၏ ဆိုတဲ့ သမၼာသဒၵါ။အႏွစ္သာရမရွိတာကို မရွိဘူးလို႔သိပါတယ္။အႏွစ္သာရ ရွိတာကိုု ရွိတယ္လို႔သိပါတယ္။မွားတာကို မွားတယ္လို႔ သိတယ္။မွန္တာကို မွန္တယ္လို႔သိတယ္။သိတဲ့
အျပင္၊အမွားလမ္းကို ေရွာင္၊အမွန္လမ္းကိုေဆာင္တာသည္ သမၼာသဒၵါ ရွိတဲ့ သဒၵါဓိက ဗုဒၶဘာသာပါ။
(၅)ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ
သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာကိုပညာဓိကဟုေခၚသည္။ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာဟာတရားေတာ္ကို ယံုႀကည္တယ္။
တရားေတာ္ကိုဘယ္လိုယံုႀကည္တာလည္းဆိုေတာ့ရမ္းယံုႀကည္တာမဟုတ္ဘဲခႏၱာအသိနဲ့အေသအခ်ာသိျပီး ယံုတယ္။ထိုသိုသိတာကို ပညာ ဟုေခၚပါသည္။သစၥာေလးပါးကို အေသအခ်ာ ပညာနဲ႔သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၊
ျဖစ္ပ်က္မႈေတြကို သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ပ်က္ျမင္တာ ခႏၱာက ျမင္တာလား ပညာကျမင္တာလားဆိုေတာ့ ပညာကျမင္တာပါ။ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာပါ။ဘုရားကမင္းတုိ႔ခႏၱာထဲမွာျဖစ္္တာနဲ့ပ်က္္တာပဲရွိတာလို႔ေဟာခဲ့
ပါတယ္။ဒါကိုကိုယ္တိုင္ သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိျပီး က်င့္ႀကည့္လိုက္ေတာ့ ျမင္တယ္။ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတာ့ ယံုႀကည္လာတယ္။ယံုႀကည္ေတာ့သဒၵါ၊ျဖစ္ပ်က္ျမင္တာကပညာ။ထိုေႀကာင့္သဒၵါနဲ႔ပညာသြားျပီးတြဲေနပါတယ္။
သဒၵါနဲ႔ ပညာဟာ တြဲလ်က္ပါတဲ့။
သဒၵါတရားမွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔သာႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္အပါယ္ေလးပါးမွလြတ္ေျမာက္္္ႏိုင္၏။တို႔မွာအပါယ္မ်ိဳးေစ
့ေတြ၊အပါယ္က် ေႀကာင္းကံေတြ လုပ္ထာတာရွိတယ္။ဒါေတြကိုဘယ္သူမွ ဝင္တားလို႔ မရပါဘူး။
သူကိုတားခ်င္ရင္၊ သူကိုအက်ိဳးမေပးေစခ်င္ရင္ ဘာနဲ့ျဖတ္ရမလဲ ဆိုေတာ့ ဥာဏ္နဲ႔ျဖတ္ရမယ္။ဥာဏ္နဲ႔ ျဖတ္လိုက္လို႔ျဖစ္ပ်က္မဂ္ဆိုက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ သဒၵါလည္းပါတယ္၊ပညာလည္းပါတယ္။ဒါသည္ သဒၵါဓိက
ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ပါသည္။
သဒၵါဓိက ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာဟာ အထက္္္္္တန္း ဗုဒၶဘာသာပါ။
သဒၶါႏွင့္ ပညာ balance( ဟန္ခ်က္ညီ)ဘို႕လဲ လုိပါတယ္၊ သဒၶါလြန္ကဲ ပညာနဲျပန္ရင္(ႏွစ္လုံးလွ လူမုိက္ၾကီး) သူေတာ္ေကာင္းလူအၾကီးျဖစ္သြားပါတယ္၊ဆင္ျခင္တုံတရားနဲပါးသူေတြက (superstitious rites, scarified,
prayer,)အက်ိဳးမရွိတဲ့ေနရာေနမွာ ကိုယ့္အခ်ိန္ေတြကိုအသုံးခ်ေနၾကပါတယ္။သဒၶါနဲျပီးပညာကဲေနျပန္ရင္လဲ ပညာရွိလူမိုက္ၾကီး ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
အရွင္ ဝရသာမိ
No comments:
Post a Comment