ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၃ ၃ )

ၿမတ္စြာဘုရား၏ ဓါတ္ေတာ္ကုိဌါပနာထားကာတည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ဤေစတီေတာ္အနည္းငယ္ေ၀းကြာသည့္
ေနရာတြင္ ကုိလႅဳအာရြာ တည္ရွိသည္။ ၎ရြာတြင္ တည္ရွိေသာ အေသာကေက်ာက္တုိင္သည္ဘုရားဖူးခရီး
သြားမ်ားအတြက္စိတ္၀င္စားဘြယ္ရာေကာင္းေနသည္။ထုိေက်ာက္တုိင္၏အေရွ့ဘက္တြင္၊ေစတီေတာ္ထုိေစတီ
ေတာ္၏ေတာင္ဘက္မွာ ကန္ေတာ္ၾကီး ၀ိဟာရေက်ာင္းႏွင့္ ကုဠာဂါရ ႆလ အသီးသီးတည္ရွိၾကသည္။
ကုိလႅဳအာလာ(တ္)ေခၚဤေက်ာက္တုိင္ကုိသဲေက်ာက္တုိ့ၿဖင့္တည္ေဆာက္ထားသည္၊၎ေက်ာက္တုိင္မွာေမာ
ရိယေခတ္၏ၾကက္သေရေဆာင္ေက်ာက္တုိင္အၿဖစ္ေက်ာ္ၾကားပါသည္။ေက်ာက္တုိင္၏အၿမင့္၃၆-ေပရွိသည္။
အုတ္ၿမစ္ေၿခရင္းတြင္ ၄ ေပ၊၂ လကၼခန့္အ၀န္းအ၀ုိင္းရွိ၍အေပၚဘက္ထိပ္တြင္၃ ေပ၊၈လကၼခန့္ရွိသြားပါသည္
ေက်ာက္တုိင္၏ထိပ္ေပၚမွာ ေအာက္ဘက္သုိ့ပြင့္ကာက်လွ်က္ရွိသည့္သ႑ာန္ၿဖင့္ထုလုပ္ထားသည့္ၾကာရြက္
တခ်ပ္အေပၚ ၿခေသၤ့ရုပ္ထုကုိ ခမ္းနားတင့္တယ္လွစြာထုဆစ္ထားသည္။အၿခားအၿခားေသာ အေသာကေက်
ာက္တုိင္ကဲ့သုိ့ ဤေက်ာက္တုိင္ေပၚမွာလည္း မည္သည့္စာမွ် ေရးသားထြင္းထားၿခင္းမရွိေခ်၊သုိ့ေသာ္လည္း
သခၤအကၡရာတုိ့ၿဖင့္ေက်ာက္တုိင္၏ အုဠ္ၿမစ္ေအာက္ဖက္ အစိတ္အပုိင္းတြင္မူ ပုံတခုေရးသားထြင္းထားသည္
ကုိေတြ႔နုိင္သည္။ အခါတပါး၌ ဘိကၡဳသံဃာအတြင္း ပဠိပကၡ ပြါးမ်ားလာခဲ့ရာ ရွင္ေတာ္ၿမတ္ဗုဒၶမွာအလြန္စိတ္
မခ်မ္းမသာၿဖစ္ခဲ့ရသည္၊ထုိ့ေၾကာင့္ေကာသမၺိ အနီးရွိပါရိလိက ေတာစပ္၌တပါးတည္းသြား၍သီတင္းသုံးေန
ထုိင္ေတာ္မူေလသည္။ ထုိေတာ၌သီတင္းသုံးေနသည့္ကာလတြင္ေတာထဲမွာရွိေနၾကေသာေမ်ာက္အုပ္စုတ
စုႏွင့္ ဆင္တေကာင္ကၾကည့္ရွဴ့ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့သည္ဟုဆုိ၏ ၎တုိ့သည္ ပ်ားရည္ႏွင့္ သစ္သီး၀လံတုိ့ကုိယူ
ေဆာင္ေပးလွဴကာ အလုပ္အေက်ြးၿပဳခဲ့ၾကေၾကာင္း စာေပက်မ္းဂန္တုိ့၌ေရးသားေဖာ္ၿပထားသည္။၎အၿဖစ္
အပ်က္ကုိအေသာကမင္းတရားၾကီးတည္ေဆက္ခဲ့ေသာ ပုထုိးနံရံေပၚမွာထုိးထြင္းထုဆစ္ၿပသထားသည္။ဤ
ပုထုိးကုိကုသဏမင္းတုိ့ေခတ္၌ၿအန္လည္မြန္းမံ၍တည္ေဆာက္သည္ဟုေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ားတူးေဖာ္ေလ့
လာသူသုေတသီတုိ့ကဆုိၾကသည္။ပုထုိး၏အနီးပတ္၀န္းက်င္ ဆက္လက္ရွာေဖြတူးေဖာ္ရာ၌လည္းေစတီင
ယ္မ်ားစြာတုိ့ကုိရွာေဖြေတြ့ရွိခဲ့ပါသည္။ ၎ေစတီငယ္မ်ားမွာ ဥပသကာတုိ့မွမိမိတုိ့၏ အဓိဌါန္တစုံတခုၿပည့္၀
သည္ႏွင့္အမွ် တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းပူေဇာ္ထားၿခင္းၿဖစ္နုိင္သည္၊ေစတီငယ္မ်ား၏အလယ္တြင္ ၀မ္းဗုိက္ပမာ
တည္ေဆာက္ထားသည့္ေဂဟာ(အိမ္)ပ်က္တခုကုိလည္းေတြ့ရွိနုိင္ပါသည္။ ေက်ာက္တုိင္၏ ဒကၡီဏေတာင္
ဘက္တြင္ၾကီးမာက်ယ္ၿပန့္လွသည့္မဟာေရကန္ၾကီးတကန္တည္ရွိသည္ကုိေတြ့ရွိရသည္။ယင္းေရကန္ထဲသုိ့
ဆင္းသက္နုိင္ရန္ေက်ာက္ေလွကားထစ္မ်ားၿဖင့္ၿပဳလုပ္ထားသည့္ေလွခါးရွိသည္။ကန္ၾကီး၏ေလးဘက္စလုံး
တြင္မူ အုဌ္အံနံၿဖင့္ကာရံထားသည္။ေရကန္၏အ၀န္းအ၀ုိင္းအတြင္း မၿႏၵိရ္ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ကုဋာကရႆလ
ာတခုတည္ေဆာက္ထားခဲ့ေၾကာင္းေတြ႔ရွိရပါသည္။ မစၦီမအေနာက္အရပ္၌ အခန္း-၁၂ ခန္းရွိေသာအေဆာ
က္အအုံစၾကၤန္ႏွင့္ဘိကၡဳသံဃာမ်ား သီတင္းသုံးနုိင္ရန္ တည္ေဆာက္ထားေသာ၀ိဟာ၇ေက်ာင္းသည္လည္း
ကပ္လွ်က္တည္ေဆာက္ထားရာေက်ာင္းေတာ္ပ်က္တခုအၿဖစ္ေတြ့ရွိရပါသည္။ တူးေဖာ္၍ရရွိေသာအၿခားေရွ့
ေဟာင္းပစၥည္းမ်ားတြင္ပုထုိးလုံးပမာ ရုပ္ထု၊ေရြႊအသၿပာ၊ရတနာတုိ့ၿဖင့္စီၿခယ္ထားသည့္အုဌ္၊က်ီဳးပ်က္ေနသ
ည့္ေက်ာက္စာအတုိအထြာ၊မကုိဋ္ေဆာင္းထားသည့္ေမ်ာက္ရုပ္မ်ားစသည့္အထူးေဖာ္ၿပသင့္သည့္ေရွးေဟာင္း
ပစၥည္းမ်ားပါ၀င္ၾကသည္။ၿခေသၤ့ေက်ာက္တုိင္(သီဟေက်ာက္တုိင္)၏အနားတြင္ၿမတ္စြာဘုရား၏တပည့္သား
ညီေတာ္ရွင္အာနႏၵာကုိယ္ေတာ္၏ဓါတ္ေတာ္အေပၚတည္ေဆာက္ထားသည့္ေစတီပုထုိးတစ္ဆူကုိလည္းေတြ့
ၿမင္နုိင္သည္။သီဟေက်ာက္တုိင္သည္ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားလြယ္ သပိတ္ႏွင့္ဆက္စပ္မွဴ႔ရွိသည္။ထုိအေရးပါသ
ည့္အၿဖစ္အပ်က္မွာဤသုိ့ၿဖစ္သည္။အခါတပါး၌ ၿမတ္စြာဘုရားသည္ေ၀သာလီၿမီဳ႔ရွိ စာပါလေစတီေက်ာင္း၌
သီတင္းသုံးေတာ္မူစဥ္ မာဃလဟုေခၚေသာတေပါင္းလၿပည့္ေန႔၌ငါဘုရားသည္ ဤေန့မွစ၍ ၃-လၾကာေသာ
အခါကုသိနာရုံတြင္မဟာပရိနိဗၺာန္၀င္ေတာ္မူမည္ၿဖစ္ေၾကာင္းကုိၾကဳိတင္ေဟာေတာ္မူသည္ ထုိသုိ့ေဟာၿပီး
သည့္ေနာက္ဗုဒၶသည္ ညီေတာ္ အာနႏၵာႏွင့္အတူထုိေနရာမွ ထြက္ခြါလာခဲ့ရာ မဟာဓနတြင္တည္ရွိသည့္ကု
ဋာဂါရ္၀ိဟာရေက်ာင္းတုိက္သုိ့ေရာက္ရွိလာသည္။ယင္းေက်ာင္းတုိက္၌သီတင္းသုံးေနထုိင္ၾကသည့္ဘိကၡဳ
ရဟန္းတုိ့အား မာန္မာနကင္းမဲ့သည့္ဘ၀နွင့္ေနထုိင္သီတင္းသုံးရန္ၿမင့္ၿမတ္သည့္တရားက်င့္ၾကံအားထုပ္မွူ
တုိ့ကုိၿပုလုပ္ၾကရန္ဆုံးမေတာ္မူေလသည္။ေနာက္တစ္ေန့၌ဗုဒၶသည္ေ၀သာလီၿမီဳ႔၌ဆြမ္းခံၿပီးထြက္ခြါလာရာ
တြင္ညီေတာ္ အာနႏၵာအားဤသုိ့မိန့္ေတာ္မူသည္။ ခ်စ္သား အာနႏၵာ-ဤသည္ကားငါဘုရား၏ေ၀သာလီကုိ
ေနာက္ဆုံးဖူးေမ်ာ္ၿခင္းပင္ၿဖစ္၏။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။

အရွင္မုနိႏၵ(ပန္းထုိ) M.A မာဂဓတကၠသုိလ္။
                 (ေ၀သာလီရွိ ရခုိင္ၿမန္မာေက်ာင္းတြင္စာသင္ဘက္သူငယ္ခ်င္းမွားႏွင့္အတူ)

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၃ ၂ )

ကဇာဘိတ္သိက္သြန္းသည့္(ႆံသကာရ)အခမ္းအနားပြဲေတာ္ကုိမၿပဳလုပ္ခင္ရာဇာ(မင္း)ၿပဳလုပ္ရမည့္သူသည္
ဤေရကန္ၾကီးတြင္ကုိယ္လက္သန့္စင္ ေရခ်ဳီးမဂၤလာၿပဳလုပ္ရသည္။လိစၦာ၀ီမင္းတုိ့၏အခ်ိန္ကာလာ၌ဤေရက
န္ကုိ-၂၄-နာရိပတ္လုံး လုံၿခဳံေရးအေစာင့္မ်ားၿဖင့္ၾကပ္မတ္ထားသည္။လူတဦးတစ္ေယာက္ကုိမဆုိထားနဲ့မည္
သည့္ေက်းငွက္တိရစၦာန္မ်ားမွပင္လွ်င္ဤေရကန္မွာ ေရေသာက္သုံးၿခင္း၊ေရၿပင္ေပၚသုိ့ပ်ံ၀ဲၿခင္းမစင္မ်ားစြန့္ပစ္
မခ်နုိင္ေအာင္ေရကန္ကုိသံဇကာၿဖင့္ဖုံးအုပ္ထားခဲ့သည္။ယင္းေရကန္ၾကီးသည္ယၡဳအခ်ိန္အထိေၿမဧရိယာဧက
-၅၀-ခန့္က်ယ္ၿပန့္လွ်က္တည္ရွိေနေၾကာင္းေတြ႔ရွိနုိင္ပါသည္။ ေရကန္၏တၿခားတစ္ဘက္မွာ ဂ်ပန္နုိင္ငံမွၿငိမ္း
ခ်မ္းေရးေစတီ(ဆာန္တီတူပ)အမည္ၿဖင့္ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားလွသည့္ဗုဒၶ၀ိဟာရေက်ာင္းကုိတည္ေဆာက္လွဴဒါန္း
ထားပါသည္။ထုိ၀ိဟာရေက်ာင္းေတာ္သည္ရာဇာဂီန္(ရာဇၿဂဳိလ္)ၿမီဳ႔မွေက်ာက္သလင္းတုိ့ၿဖင့္ေဆာက္လုပ္ထား
ေသာပုံစံႏွင့္တပုံစံတည္းတည္ေဆာက္ထားသည္။လိစၦ၀ီမင္းတုိ့က တထဂတဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားကုိအလြန္တ
ရာၿမတ္နုိးၾကည္ညိဳခဲ့ၾကသည့္အားေလ်ွာ္စြာ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံၿပီးေနာက္၎တုိ့ေ၀စုရရွိေသာဓါတ္ေတာ္အား
႒ါပနာၿပဳကာအမွတ္တရေစတီတဆူကုိ တည္းထားကုိးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ထုိေစတီသည္ လက္ရွိနုိင္ငံေတာ္ေရ
ကန္ၾကီးႏွင့္အေသာကမင္းတရားၾကီးတည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ၿခေသ့ၤရုပ္ထုကုိထိပ္ဖ်ားေပၚတြင္တင္ထားေသာေ
က်ာက္တုိင္အၾကား၌ရွိသည္။ တရုပ္ခရီးသည္ဟုေယာန္ရွန္းႏွင့္ ဖာဟီယန္ႏွစ္ဦးစလုံး၏ဒုိင္ယာယီခရီးသြား
ေန့စဥ္မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေရးသားေဖာ္ၿပထားၿခင္းကုိ အေၿခခံ၍ ၁၈၅၈-ခုႏွစ္တြင္အေလႅကာ ဆုိသူသမုိင္းပ
ညာရွင္ပုဂၢဳိလ္ၾကီးတဦးကရွာေဖြေတြ့ရွိခဲ့သည္။ ယင္းအခ်ိန္ကေၿမဆုိင္ေၿမခဲမ်ားဖုံးအုပ္လြမ္းၿခဳံေနၿပီးၿဖစ္၍လူ
ၿမင္ကြင္းမွာေပ်ာက္ကြယ္ေနခဲ့ရာမွေတြ့ရွိခဲ့ၿခင္းၿဖစ္သည္။ယင္းေစတီမွာအုတ္တုိ့ၿဖင့္တည္ေဆာက္ထားၿပီးပုံ
သ႑ာန္မွာရုိးစင္းသည္။႒ါပနာထားခဲ့သည့္ေၿမၿဖင့္ၿပဳလုပ္ထားေသာအလြန္တရာခမ္းနားလွသည့္အုိးကုိလည္း
ရွာေဖြေတြ့ရွိခဲ့သည္။ထုိအုိးထဲရွိဓါတ္ေတာ္မွာေၿမႏွင့္အလြန္တရာတူေနေသာေၾကာင့္အထူးစိတ္၀င္စားဖြယ္ရာ
ေကာင္းေနသည္၊သုေတသီဆရာတုိ့၏အဆုိအတုိင္းဆုိရလွ်င္ ခရစ္မေပၚမီွ-၅ရာစုႏွစ္ခန့္မ်ားတြင္တည္ေဆာ
က္ခဲ့သည့္ပုထုိးၿဖစ္နုိင္သည္ဟုဆုိသည္။ေစတီ၏ေအာက္ဘက္ေၿခရင္းပုိင္းတြင္ ၈.၀၇ မီတာအ၀န္းအ၀ုိင္းရွိ
ေသာမူလပုထုိးငယ္သည္ ေသးငယ္ေသာေစတီတဆူၿဖစ္သည္။ ေမာရိယ၊ႆုဂံ၊ကုသဏ၊မင္းမ်ီဳးမင္းႏြယ္မ်ား
လက္ထက္ကာလတြင္ မူလပုထုိးကုိခ်ဲ့ကား၍ ၿပန္လည္ၿပဳၿပင္တည္ေဆာက္ထားၿခင္းၿဖစ္နုိင္သည္။ဥာဏ္ေတ
ာ္ကုိလည္းၿမွင့္ထားပုံရသည္။ အထက္ေဖာ္ၿပပါ မင္းမ်ီဳးမင္းႏြယ္တုိ့မွာ မဇၥ်ီမေဒသကုိ ႏွစ္ေပါင္း-၂၅၀-ေက်ာ္မွ်
အုပ္ခ်ဳပ္စုိးစံခဲ့သည္။ေစတီ၏အေရွ႔ေတာင္ဘက္မွာတည္ေဆာက္ထားေသာ(အယာတပတၱ)တုိ့မွာယၡဳခ်ိန္ထိ
ရွာေဖြေတြ႔ရွိေသာေရွးေဟာင္းသုေတသနဆုိင္ရာ ပစၥည္းမ်ားအနက္ ေရွးေဟာင္းအက်ဆုံးပစၥည္းၿဖစ္ေၾကာင္း
ဆုိနုိင္ပါသည္။အၿခားရွာေဖြေသာပစၥည္းမ်ားအနက္ စိတ္ထိခုိက္နစ္နာပုံၿဖင့္ ထုလုပ္ထားေသာဗုဒၶဆင္းတုေ
တာ္တစ္ဆူ၊ပုတီးလုံးမ်ား၊အသၿပာမ်ား၊ေက်ာက္စာမ်ားလည္းပါ၀င္သည္။ယၡဳအခ်ိန္တြင္ေစတီပတ္လည္၌သံ
ေခ်ာင္းမ်ားစုိက္ထူကာ သြတ္ၿပားမ်ားၿဖင့္ မုိးလွ်က္ေစာင့္ေ၇ွာင့္ထားေၾကာင္းေတြ့ရွိနုိင္ပါသည္။ေစတီ၏ေစာင့္
ေရွာင့္မွဴတာ၀န္ကုိေရွးေဟာင္းသုေတသနမွတာ၀န္ယူထားသည္။တထာဂတဟဓါတ္ေတာ္ကုိလိစၦ၀ီမင္းတုိ့
ကကုသီနာဂရမွရရွိခဲ့သည္။ၿမတ္စြာဘုရား၏ဓါတ္ေတာ္ကုိ ရွစ္ပုံ ပုံ၍ခြဲေ၀ယူၾကရတြင္တပုံရရွိသည္။က်န္တဲ့
-၇-ပုံမွာမာဂဓဘုရင္ အာဇာတရၾကဴ၊ ကပိလ၀တၳဳမွ သာကီ၀င္မင္းမ်ား၊ရာမာဂါမမွ ေကာလိယ၊အလႅပ ကလႅ
ပမွ ဗူလီ၊ေ၀႒ိၤပမွ ၿဗာဟၼဏ၊ကုႆီနာဂရႏွင့္ ပါ၀ါတုိ့မွ မလႅာမင္းတုိ့က ဓါတ္ေတာ္ကုိ အသီးသီး အညီအမွ်ခြဲ
ေ၀ရရွိခဲ့ၾကပါသည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။

အရွင္မုနိႏၵ (ပန္းထုိ) M.A မာဂဓတကၠသုိလ္။

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၃ ၁ )

                                            ေ၀သာလီ

                                                     Vaishali
ေ၀သာလီသည္ အိႏၵိယနုိင္ငံ၏ အလြန္ေရွးက်ေသာ(ပရစီန)သမုိင္း၀င္ေရွ႔ေဟာင္းၿမီဳ႔တစ္ၿမီဳ႔ၿဖစ္ခဲ့ေလသည္။
ဗုဒၶဘာသာစာေပက်မ္းမ်ားတြင္ ဤၿမီဳ႔၏သမုိင္း၀င္ေနရာမ်ားႏွင့္ ၾကီးမားၿမင့္မားသည့္က်ဥ္ေက်းမွူ႔ထုံးတမ္းစဥ္
လာမ်ားကုိ အႏွံ႔ေရးသားေဖာ္ၿပထားသည္။ ခရစ္မေပၚမိ (၆)ရာစုႏွစ္မ်ားတြင္ ဤၿမီဳ႔သည္အလြန္တရာစည္ပင္
သာယာၾကြယ္၀ခဲ့သည့္ ၿမီဳ႔တစ္ၿမီဳ႔ၿဖစ္ၿပီး လိစၦ၀ီဂဏမင္းမ်ား၏ ရာဇာဌာနီ(ၿမီဳ႔ေတာ္)ၿဖစ္ခဲ့ဘူးသည္။ေ၀သာလီ
ၿမီဳ႔၏ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမွဴ႔တုိ့၏အဓိကအေၾကာင္းမွာရွင္ေတာ္ၿမတ္ဗုဒၶပင္ၿဖစ္သည္။အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္
ၿမတ္ဗုဒၶသည္ေ၀သာလီ၌ ၿမင့္ၿမတ္သည့္တရားတုိ့ကုိ ေဖာ္က်ဴးထုတ္ေဖာ္ေဟာေပးခဲ့သည့္အေၾကာင္းတုိ့ေၾက
ာင့္ပင္ၿဖစ္သည္။ထုိအၿပင္ေ၀သာလီၿမီဳ႔၏ ဒုတိယအေရးၾကီးမားမွဴ႔မွာဤၿမီဳ႔၌ ဂ်ိန္း ဘာသာ၀င္တုိ့၏(၂၁)ၾကိမ္
ေၿမာက္ ၾတီ႔ထံကရ(ဘုရား)မဟာ၀ိဟာရသည္ေမြးဖြားခဲ့ဘူးသည့္အေၾကာင္းတုိ့ေၾကာင့္လည္းၿဖစ္သည္။
            ခရစ္သကၠရာဇ္ ၆၃၅ ခုႏွစ္တြင္တရုတ္ဘုန္းၾကီးဟုေယ(န္)ရွန္းသည္ ေ၀သာလီၿမီဳ့ကုိ လာေရာက္ဖူး
ေၿမာ္သည့္အခ်ိန္ကာလတြင္ ၿမီဳ႔ေတာ္မွာ ပ်က္သုန္းေနၿပီးၿဖစ္၍ လူသူကင္းမဲ့ေနသည့္အရပ္ၿဖစ္ေနေၾကာင္းကုိ
ေတြ့ရေၾကာင္း၎၏မွတ္တမ္း ခရီးသြားမွတ္တမ္းမွာ မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့သည္။ ၎မွတ္တမ္းအရ၊တခ်ိန္က
အင္မတန္ၾကြယ္၀စည္ပင္သာယာခဲ့သည့္အရပ္၌ အစုစုလုိက္ရွိေနေသာဆင္းရဲႏြမ္းပါးေနသည့္လယ္ယာလုပ္
ကုိင္သူတုိ့၏တဲမ်ားရွိေနေၾကာင္းကုိသာေတြ႔ရွိခဲ့ရပါေၾကာင္းဒုိင္ယာရီမွတ္တမ္း၌ေရးသားထားေၾကာင္းကုိေလ့
လာေတြ႔ရွိခဲ့ရပါသည္။တရုတ္ခရီးသည္၏ထုိမွတ္တမ္းကုိအေၿခခံ၍ဦးစြာပထမ(Gen.Cunnigham)ကေ၀သာ
လီၿမီဳ႔ေဟာင္းတည္ရွိခဲ့ရာေနရာကုိဘိဟာၿပည္နယ္ ဗႆပ ႏွင့္ကုိလၳဳအာရြာ(ဗခီးရရြာ)နားရွိဗုဒၶႏွင့္သက္ဆုိင္
ေနသည့္ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ား၏အၾကြင္းအက်န္မ်ားကုိေထာက္ရွဴ႔ကာသတ္မွတ္ခဲ့ပါသည္။ထုိေနရာသည္
ဂႏၵကၿမစ္၏အေရွ႔အရပ္၌တည္ရွိလွ်က္ရွိသည္။ေ၀သာလီၿမီဳ႔ေဟာင္းသည္ လက္ရွိ မုဇဖၹရပူ(ရ္)ၿမီဳ႔မွ ကီလုိမိ
တာ ၄၀ အကြာ၊ေတာင္အရပ္ႏွင့္ ဟာဇီပူ(ရ္)ၿမီဳ႔မွ ၃၅ ကီလုိမိတာအကြာ၊အေရွ့အရပ္တြင္တည္ရွိခဲ့သည္။ၿပည္
တြင္းၿပည္ပမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အေတာ္မ်ားမ်ားတုိ့မွာဧကရာဇ္ဘုရင္မင္းၿမတ္ မဟာရာဇာအေသာက၏ထီးနန္း
စုိက္ခဲ့ရာ ပါဋလိပုတၱ(လက္ရွိဘိဟာၿပည္နယ္ရဲ့ၿမီဳ႔ေတာ္ ပတနား) ၿမီဳ႔မွ ဂဂၤါၿမစ္၏ တဘက္ကမ္း ၄၅ ကီလုိမိ
တာအကြာအေ၀းတြင္တည္ရွိလွ်က္ရွိသည့္ နာဂရၿမီဳ႔ကုိေ၀သာလီၿမီဳ႔ေဟာင္းဟူ၍သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါသည္။ဤ
ၿမီဳ႔ကေလးကုိ ဗြိ ေအ ဆာမိတ္ (V.A.Smith)အမည္ရွိေရွးေဟာင္းသုေတသီတစ္ဦးကအကုီးအကားမ်ားၿဖင့္
ေ၀သာလီၿမီဳ႔ေဟာင္းေနရာဟုသတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ထုိသတ္မွတ္ခ်က္ကုိေထာက္ရွဴကာ ဘိဟာၿပည္နယ္အစုီးရ
သည္္ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ဤၿမီဳ႔ကေလးကုိ ေ၀သာလီဟူ၍ နာမည္(အမည္)သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။ ထုိသုိ့ေ၀သာ
လီဟုအမည္ၿပန္သတ္မွတ္ေပးၿခင္းသည္ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရား၏ ေ၀သာလီၿပည္အေပၚထားခဲ့သည့္ သဒၶါၾကည္နူး
မူ႔ကုိၿပန္လည္ေဖာ္ထုတ္လုိက္သည့္စိတ္ဆႏၵမ်ားလည္းပါ၀င္ပါသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ဤေနရာ၏အေရးပါ
ပုံကုိေဖၚထုတ္လုိက္သည့္စိတ္ဆႏၵၿဖင့္ ေ၀သာလီဇနပဒဟူ၍ၿမွင့္တင္ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္ၿပီး သက္ဆုိင္ရာအစုီး
ရရုံးမ်ားကုိဟာဂ်ီပူရ္ၿမီဳ႔၌ စုိက္ထူထားသည္။ ဗုဒၶစာေပက်မ္းဂန္မ်ား၏အလုိအရ ေ၀သာလီၿမီဳ႔ကုိ လိစၦာ၀ီမင္း
ႏြယ္တုိ့က တည္ေထာင္သည္ဟုဆုိ၏လိစၦာ၀ီအႏြယ္တုိ့၏မိသားစုအဖြဲ႔၀င္မ်ားအဆက္မၿပတ္လူဦးေရထူထပ္
လာသည္ႏွင့္အမွ် ထုိၿမီဳ႔ကုိ ၃ ၾကိမ္ တုိင္တုိင္ တုိးခ်ဲ႔တည္ေဆာက္ခဲ့ရသည္ဟုဆုိသည္။ယင္းသုိ့တုိးခ်ဲ႔တည္
ေဆာက္ရသည့္အတြက္ေၾကာင့္လည္းေ၀သာလီဟုေခၚေ၀ၚခဲ့ရသည္ဟုလည္းဆုိထားေၾကာင္းစာေပက်မ္းဂန္
မ်ားတြင္ေတြ႔နုိင္သည္။ ေနာက္ယူဆခ်က္တခုမွာ"ဗဆာယ"ရြာနားမွာ ေရွးေဟာင္းကုန္ၿပင္ေၿမေနရာတစ္ခုရွိ
သည္၊ယင္းေနရာကုိ ရာဇာ၀ိသာလဂဃ တနည္းအားၿဖင့္အဓိပၸါယ္ရေသာ ၀ိသလမင္း၏ ခံတပ္ဟုေခၚသည္
ထုိအခ်က္ကုိအေၿခခံကာ၀ိသလမင္းက ေ၀သာလီၿမီဳ႔ကုိ တည္ခဲ့ေၾကာင္းေၿပဆုိ ယုံၾကည္ၾကသူမ်ားလည္းရွိ
ၾကသည္။ ပုရထာ စာေပမ်မ္းဂန္မ်ားတြင္လည္း ၀ီသလမင္းအေၾကာင္းထုတ္ေဖၚေရးသားထားေၾကာင္းကုိ
ေတြ႔ရွိရပါသည္။ယၡဳအခ်ိန္တြင္ဗုဒၶႏွင့္ စပ္ဆုိင္သည့္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းပစၥယမ်ားကုိ ႏွစ္မ်ီဳးႏွစ္စားခြဲၿခား၍
ေတြ႔ၿမင္နုိင္သည္။ လက္ရွိ ေ၀သာလီၿမီဳ႔ေရွ့၌ တည္ေဆာက္ထားေသာ နုိင္ငံေတာ္ၿပတုိက္တစ္ခုရွိသည္။ယင္း
ၿပတုိက္အေဆာက္အဦးေရွ႔တြင္ ပုသဗကရဏီ(ေရကန္)တကန္တည္ရွိသည္။ထုိေရကန္ကုိေလးဘက္ေလး

ရံစလုံးအုတ္တုိ့ၿဖင့္ကာရံၿပဳလုပ္ထားသည္။
                                (ေ၀သာလီရွိအေသာကေက်ာက္တုိင္တြင္အမွတ္တရ)
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။
အရွင္မုနိႏၵ။

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၃ ၀ )

နာလႏၵာတကၠသုိလ္စာၾကည့္တုိက္ကုိလည္းမီးရွုီ႔လုိက္ရာစာၾကည့္တုိက္တြင္စုေဆာင္းထားသည့္စာေပက်မ္း
မ်ားပညာရွိတုိ့ ေရးသားၿပဳစုထားသည့္ စာမူမ်ားစာအုတ္စာတမ္းမ်ားသည္ ေၿခာက္လအထိမီးမၿငိမ္းဘဲဆက္
လက္ေလာက္ကြ်မ္းေနဆဲၿဖစ္ခဲ့ရပါသည္။ အခ်ီဳ႔အခ်ီဳ႔ေသာ ဘိကၡဳေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းဆရာမ်ားသည္မိမိတုိ့
အသက္နဲ့လဲ၍က်မ္းမ်ားစာမူမ်ားအခ်ီဳ႔တုိ့ကုိသိမ္းယူ၍မိမိတုိ့နုိင္ငံမ်ားသုိ့ထြက္ေၿပးတိမ္းေရွာင္သြားခဲ့ၾကသည္။
တိဘက္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းအခ်ီဳ႔အခ်ီဳ႔မွာ ထုိစဥ္ထုိအခါက ယူေဆာင္သိမ္းဆည္းလာခဲ့ေသာ က်မ္းမ်ာႏွင့္စာမူ
မ်ားကုိယၡဳထက္တုိင္ေအာင္လုံၿခဳံစြာသိမ္းဆည္းထားေၾကာင္းေတြ့ရွိနုိင္ပါသည္။တုိင္းတပါးမွာက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာ
က္လာသည့္မူဆလင္ဘုရင္တုိ့သည္ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္တုိ့၏ဘုရားေက်ာင္း၊နတ္ကြန္း၊ပုထုိးစသည့္ဘာသာယဥ္
ေက်းမွဴ႔ဆုိင္ရာတည္ေဆာက္မွဴ့မ်ားကုိလည္းတုိက္ခဲ့ၾကသည္။သုိ့ေသာ္ဟိႏၵဴၿဗာဟၼဏပုေရာဟိတ္မ်ားကေက်ာ
င္းေနေက်ာင္းထုိင္မဟုပ္၍သတ္ၿဖတ္ၿခင္းကုိဗုဒၶဘာသာဘိကၡဳ သံဃာမ်ားပမာမခံခဲ့ရေပ။ၿဗာဟၼဏပုေရာဟိ
တ္မ်ားကမ်ားေသာအားၿဖင့္အိမ္ေထာင္သည္မ်ားၿဖစ္ၾကပါသည္။ထုိအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္၎တုိ့သည္မ်ားေ
သာအားၿဖင့္သာမန္အိမ္ေထာင္မ်ားပမာ ရြာဇနပုဒ္တုိ့မွာစုေ၀းေနထုိင္ၾကသည္။ေနာက္ပုိင္းကာလမ်ားတြင္
၎ၿဗာဟၼဏ၀ါဒီပုေရာဟိတ္မ်ားသည္ဗုဒၶဘာသာတည္ေဆာက္မွဴ႔မ်ားအေပၚ ပုိင္ဆုိင္မွဴ႔ရေအာင္ယူလာၾက
သည္ကုိအထင္အရွားေတြ႔ရွိရသည္။ နာလႏၵာမဟာ၀ိဟာရ ၀င္းတြင္တည္ရွိေသာ သာရိပုတၱရေစတီအနီးအ
နားရွိ ဗုဒၶၿမတ္စြာ၏ ဆင္းတုေတာ္တစ္ဆူကုိ"ေတလိယာဘာသာ"ရုပ္ပြါးေတာ္ဟု ကင္ပြန္းတပ္ကာၿဗာဟၼဏ
တုိ့ကအပုိင္စီးလုိက္ပါသည္။ဤဆင္းတုေတာ္သည္ေက်ာက္အနက္တုိ့ၿဖင့္ထုထားသည့္ဗုဒၶရုပ္ပြါးေတာ္တစ္ဆူ
ၿဖစ္သည္။ထုိဆင္းတုေတာ္တည္ထားသည့္ ေနရာကုိအုတ္နံရံတုိ့ၿဖင့္ကာရံထားသည္။ဤဆင္းတုေတာ္အေပၚ
ၿဗဟၼိအကၡရာၿဖင့္ကမၼည္းထုိးထားသည္။ထုိရုပ္ပြါးေတာ္ကုိလွဴဒါန္းခဲ့သူ၏သဒၶါၾကည္ညိဳမွဴကုိကမၼည္းထုိးေရးသား
၍ေဖာ္ထားသည္။ေနာက္ပုိင္းကာလေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ၿဗာဟၼဏမ်ားကဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့အား ဇာတ္နိမ့္
ဟုသတ္မွတ္ကာ၎တုိ့၏အေၿခခံလူ့အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာပိတ္ပင္ထားခဲ့ၾကသည္။ေက်ာ
က္အနက္ၿဖင့္ထုလုပ္ထားေသာဗုဒၶ၏ထုိဆင္းတုေတာ္အားေဒသခံတုိ့ကုိ"ေတလိယာဘာသာ"ဟူ၍သြန္သင္ကာ
ဆီမ်ားေလာင္၍ပူေဇာ္ခုိင္းသည္။ ႏွစ္မ်ားၾကာလြန္လာသည့္အခါေဒသခံတုိ့အတြက္ထုိရုပ္ပြါးေတာ္ကုိဆီေလာင္း
၍ပူေဇာ္ၿခင္းသည္ထုံးတမ္းစဥ္လာတစ္ခုၿဖစ္လာခဲ့ရပါသည္။ၿဗာဟၼဏပုေရာဟိတ္တုိ့သည္ေနာက္ေနာင္တြင္းဆင္း
တုေတာ္ဆုိင္ရာၿပႆနာတစုံတခုမေပၚေပါက္လာေအာင္တရားရုံးမွတဆင့္တရား၀င္ပုိင္ဆုိင္ထားမွဴ႔ကုိရယူထား
လုိက္ပါသည္။ ယေနကာလမွစ၍ဤဆင္းတုေတာ္ကုိနာလႏၵာ၀င္းၿခံမွလုံး၀ပတ္သက္မွဴ႔မရွိေအာင္နံရံတစ္ခုၿဖ
င့္ၿခံရံ၍ၿခားနားထားသည္။ထုိဆင္းတုေတာ္ထံနာလႏၵာၿခံ၀င္းမွ၀င္ေရာက္ရသည့္လမ္းကုိအုတ္နံရံကာရံပစ္ၿပီးအ
ၿပင္မွထုိဆင္းတုေတာ္ရွိအ၀င္အထြက္လမ္းသစ္တစ္ခုကုိေဖာက္ထားသည္။ထုိဆင္းတုကုိဟိႏၵဴဆာဓုတစ္ေယာက္
အားပူဇာရိထား၍ပူေဇာ္ပသၾကေလကုန္၏။
                   "ေတလိယာဘာဘာ"ဟုကင္ပြန္းတပ္ထားသည့္ ဆင္းတုေတာ္မွာေရွ႔လွမ္းလွမ္းတြင္ၾကီးမား၍
လွပတင့္တယ္ေသာရုပ္ပြါးေတာ္တစ္ဆူကုိေတြ့ရွိရပါသည္။ေဒသခံတုိ့ကဤမရုပ္ပြါးေတာ္ကုိ"ေပလ၀ါဘာဘာ"
ဟုေခၚၾကသည္။ဗုဒၶဘာသာကုိဆန့္က်င္သမွဴ့ၿပဳခဲ့ၾကသည့္ၿဗာဟၼဏတုိ့ကထုိရုပ္ပြါးေတာ္ကုိခဲၿဖင့္ပစ္၍ ကုိးကြ
ယ္ပါက၊နတ္ၾကီးမွေက်နပ္၀မ္းသာၿဖစ္၍ခဲၿဖင့္ပစ္ခတ္ပူေဇာ္သည့္သူမ်ား၏ေကာင္းက်ီဳးကုိေဆာင္ရြက္ေပးသည္
ဟူေသာအယူမ်ားကုိပညာဥာဏ္မရွိေသာေဒသခံတုိ့အားသြန္သင္ထားသၿဖင့္၎ရုပ္ပြါးေတာ္ကုိခပ္လွမ္းလွမ္းမွ
ကုိးကြယ္သူမ်ားကခဲၿဖင့္ပစ္ၾကၿပီးပူေဇာ္သည့္ဓေလ့ရွိၾကကုန္၏မုိက္မဲသည့္၀ီေရာဓိတုိ့၏လွည့္ကြက္ကုိနားမလည္
ၾကေသာလူရုီးလူေၿဖာင့္တုိ့ကကုသုိလ္ရရွိေစရန္ ခဲၿဖင့္ေပါက္ၾကၿပီးကုသုိလ္ယူၾကကုန္၏။ဘာသာေရးပဋိပကၡ
ၿဖစ္လာေအာင္ဖန္းတီးၿခင္းတရပ္လည္းၿဖစ္သည္။ ယေန့အခ်ိန္တြင္ထုိရုပ္ပြါးေတာ္ကုိေရြႊ႔ေၿပာင္း၍ နာလႏၵာ
တကၠသုိလ္ၿပတုိက္၏ အ၀င္တံခါး၀ေရွ့တြင္သိမ္းဆည္းထားပါသည္။ ဘာသာေရးပဋိပကၡကုိၿဖစ္ပြါးေစနုိင္သ
ည့္အၿခားဆင္းတုေတာ္ကုိတုိက္ပ်က္အုတ္ခဲပုံတုိ့ၾကားမွေတြ့ရွိရပါသည္။ထုိရုပ္ပြါးေတာ္ကုိ ၀ိဟာရအမွတ္ (၁)
၏ေထာင့္တစ္ေနရာတြင္ထားရွိေၾကာင္းေတြ့နုိင္သည္။ဤဆင္းတုကုိ"တာရိေလာက၀ိဇယ"ဟုေခၚသည္။ဗုဒၶ၏
ထုိရုပ္ပြါးေတာ္ကုိမာလာစြပ္ထားၿပီးတာရိေလာကယကၡ သုိ့မဟုတ္ ရာကၡသ အသြင္ၿဖင့္ၿပသထားေလသည္။
                                   နာလႏၵာ(၀ါ) န၀နာလႏၵ (နာလႏၵာသစ္)
 လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ နာလႏၵာကုိ တုိးတက္ေခတ္မိ နာလႏၵာအၿဖစ္ ၿပန္လည္တည္ေဆာက္ေနၾကသည္။အသ
စ္တည္ေဆာက္ေနသည့္နာလႏၵာ၀ိဟာရကုိ န၀နာလႏၵာ မဟာ၀ိဟာရဟု အမည္တြင္ထားသည္။ဗုဒၶစာေပႏွ
င့္ယဥ္ေက်းမွဴ့တုိ့ကုိ သင္ၾကားေလ့လာနုိင္ရန္ ဘီဟာၿပည္နယ္အစုီးရမွ နာလႏၵာ၏ေရွ့ေဟာင္းဂုဏ္ကုိၿပန္လ
ည္ေဖာ္ထုတ္နုိင္ရန္ န၀နာလႏၵာမဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းကုိ တည္ေဆာက္ထားသည္။ ဤတကၠသုိလ္ေက်ာင္း
တြင္ ဗုဒၶဒႆန၊စာေပ၊ယဥ္ေက်းမွဴ့ႏွင့္ ဗုဒၶေခတ္အနုပညာ ဘာသာရပ္မ်ားကုိ သင္ၾကားေပးနုိင္ရန္အထူးစီ
မံထးသည္။အိႏၵိယၿပည္၌ ဤစီမံခ်က္သည္ အထူးစီမံခ်က္တစ္ရပ္ၿဖစ္ေနသည္။ ထုိင္းနုိင္ငံမွ ဗုဒၶသံဃာတုိ့သ
ည္န၀နာလႏၵာတြင္ၾကီးမားခမ္းနားလွသည့္ မဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကုိ တည္ေဆာက္ထားပါသည္
ထုိေက်င္းသည္ေခတ္မိအၿပင္အဆင္မ်ားႏွင့္ၿပည့္စုံေနသည္။စာေရးသူသည္ ယင္းေက်ာင္းေတာ္၌ မိမိႏွင့္အ
တူပါ ေဒလီမွဘုရားဖူးအဖြဲ့၀င္မ်ားႏွင့္အတူတည္းခုိခြင့္ရခဲ့ပါသည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။
အရွင္မုနိႏၵ။

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၂ ၉ )

နာလႏၵာမဟာ၀ိဟာရမွ ၄၉၉ ပါးတုိ့ ဘိကၡဴတုိ့ အရဟတၱဖုိ့လ္သုိ့တည္ခဲ့ဘူးသည္။ တုိက္နံရံမ်ားမွာ၄ ေပ၊၆ ေပ
အထိက်ယ္ရွိ၍ အလြန့္အလြန္ခုိင္မာစြာတည္ေဆာက္ထားသည္။နာလႏၵာတကၠသုိလ္ေက်ာင္း၀င္းအတြင္းေပ
၂၀၀ နက္ေသာေရတြင္းတစ္တြင္းကုိ ေထာင့္ရွစ္ေထာင့္ရွိသည့္ပုံၿဖင့္တည္ေဆာက္ထားသည္။ထုိေရတြင္းၾကီး
ကုိယေန့တုိင္ေတြ႔ၿမင္နုိင္ပါသည္။ေရတြင္းနံရံေပၚဆင္ႏွစ္ေကာင္၏ေက်ာက္ရုပ္ကုိထုထားသည္။ဆင္ရုပ္ထုမွာ
ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့ ဘုိးေဘးမ်ားအတြက္နုိင္ငံေတာ္တံဆိပ္ပမာကုိးကြယ္ရာၿဖစ္သည္။ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္တုိ့၏ဘ
ာသာေရးက်မ္းမ်ားတြင္ဗုဒၶကုိ၎တုိ့ကုိးကြယ္သည့္၀ိႆနုိးဘုရား၏အေလာင္းေတာ္ၿဖစ္သူန၀မေၿမာက္ဘုရား
ၿဖစ္ေၾကင္းေဖာ္ၿပထားသည္။ထုိေဖာ္ၿပၿခင္းမွာက်မ္းဂန္တြင္ေရးသားေဖာ္ၿပၿခင္းသက္သက္သာၿဖစ္သည္။တကယ္
လက္ေတြ႔တြင္ကုိးကြယ္ၿခင္းကုိမေတြ့ရပါ။ထုိအေၾကာင္းအရာသည္အေလးအနက္စဥ္းစားစရာတစ္ခုၿဖစ္ေနသ
ည္။သုိ့စဥ္းစားရတြင္၎တုိ့သည္ ဗုဒၶကုိဂရုၿပဳထား၍ဟိႏၵဴဘာသာကုိၿဖန္ခ်ိလုိသည့္ စိတ္ဆႏၵမွာထင္ရွားေနသ
ည္။ ၁၉၅၀-ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၆ ရက္ေန့တြင္သိရီလကၤာတြင္က်င္းပေသာတစ္ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ ဗုဒၶဘာသာညိလာ
ခံတြင္ ေဒါက္တာအမ္ေမၺဒမ(ရ္)ကဤသုိ့မိန့္ဆုိခဲ့ဘူးသည္။"ဟိႏၵဴဓမၼသည္ ဘာရတနုိင္ငံ၏အၿမဲတည္ရွိခဲ့သ
ည့္ဓမၼမၿဖစ္နုိင္ပါ။ဦးစြာပထမ ဘာရတေၿမေပၚမွာ ေ၀ဒဓမၼထြန္းကားခဲ့သည္။တၿဖည္းၿဖည္းႏွစ္ပရေစၦဒၾကာၿမင့္
လာေသာအခါေ၀ဒဓမၼမွာၿဗဟၼဏဓမၼႏွင့္ေရာေႏွာကာေၿပာင္းလဲလာခဲ့သည္။ၿဗဟၼဏဓမၼစုိးမုိးလုိ့ေကာင္းေနသ
ည့္ကာလတြင္ဗုဒၶဓမၼေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ဗုဒၶဘာသာ၏ရည္မွန္းခ်က္တုိ့မွာ တန္းတူအခြင့္အေရးရွိေသာလူ့အ
ဖြဲ့အစည္းတရပ္ၿဖစ္ထြန္းေရးႏွင့္ၿဗဟၼဏ၀ါဒတြင္က်င့္ၾကံသည့္ဇာတ္စနစ္ဆုိးကုိတုိက္ဖ်က္ၿခင္းၿဖစ္ခဲ့သည္။ထုိ
သုိ့ေသာလူ့အဖြဲ့အစည္းတရပ္တြင္ရွိေနၾကမည့္လူသားတရပ္လုံးကုိဒုကၡမွကင္းရွင္းကယ္တင္သြားရန္ၿဖစ္သည္။
ဤဒႆနမ်ီဳးကုိဟိႏၵဴဓမၼ၏ ပုေရာဟိမ်ားကလက္မခံမလုိလားပဲဆန့္က်င္သမွဴ႔ၿပဳခဲ့ပါသည္။ဤအခ်က္ကုိသ
က္ေသခံေနသည့္ဥပမာ သမုိင္းတြင္အမ်ားအပ်ားေတြ့ရွိနုိင္ပါသည္။ဥပမာတစ္ခုမွာဗုဒၶဘာသာ၀င္ၿဖစ္ခဲ့ဘူးသူ
အေသာကမင္းတရားၾကီးႏွင့္ေမာရိယမင္းဆက္တုိ့၏ေနာက္ဆုံးဘုရင္ၿဖစ္သူဘရိဟဒၵထမင္းကုိထုိမင္း၏ေသနာ
ပတိၿဖစ္သူပုကၡယပိတၱၿဗဟၼဏသည္လုပ္ၾကံသတ္ၿဖတ္ခဲ့ၿပီးနန္းေတာ္ကုိသိမ္းပုိက္ကာမင္းၿဖစ္လာခဲ့သည္ပုကၡယ
ပိတၱသည္ဘုရင္ၿဖစ္လာသည့္အခါ"အၾကင္သူရဲေကာင္းတစ္ဦးသည္ ဗုဒၶဘာသာဘိကၡဳတပါးပါး၏ဦးေခါင္းကုိ
ၿဖတ္လာပါကထုိသူအားဘုရင္မင္းၿမတ္ကဒီနာရ္ေခၚေရြႊအသၿပာတစ္ရာဆုလာဒ္ေပးၿပီးဂုဏ္ၿပဳသြားမည့္အေၾက
ာင္းကုိေၾကညာခဲ့ဘူးသည္။ထုိအခ်ိန္ကပုကၡယမိတၱႆုဂၤအုပ္ခ်ဳပ္စုိးစံခဲ့သည္။နုိင္ငံတစ္၀ွမ္းတြင္ဘိကၡဳသံဃာေပါ
င္းေၿမာက္မ်ားစြာသတ္ၿဖတ္ခံခဲ့ရပါသည္။ထုိစဥ္က ဗုဒၶဘာသာဘိကၡဳမ်ားမွာမိမိအသက္ကုိကာကြယ္နုိင္ရန္အိ
မ္နားနီးခ်င္းၿပည္ေထာင္မ်ားသုိ့ထြက္ေၿပးသြား၍ခုိလွဳံၾကရပါသည္။ေမာ္ရိယမင္းဆက္လည္းပ်က္သုန္းသြားၿပီး
ႆုဂၤမင္းဆက္အာဏာတည္လာခဲ့သည္.ထုိအခ်ိန္ကာလမွ ဘာရတနုိင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာပ်က္သုန္းစၿပဳလာ
ခဲ့သည္။ ဘာရတနုိင္ငံမွ ဗုဒၶဘာသာမင္းဆက္ပ်က္သုန္းသြားၿပီးေနာက္ တုိင္းတပါးသားတုိ့၏တုိက္ခုိက္မွဴ႔ကုိ
မၾကာခဏၾကဳံခဲ့ရသည္။တုိင္းတပါးသားမ်ားကလည္းဘာရတနုိင္ငံကုိလြယ္လင့္တကူသိမ္းပုိက္ခဲ့သည္။ခရဇ္
သကၠရာဇ္-၁၈၉၇ ခုႏွစ္တြင္ မုိဟာမက္ေဂၚရိ၏ေသနာပတိ ဗခၡတိယာခိလဇီ မွစစ္အင္အးအၿပည့္အစုံႏွင့္ နာ
လႏၵာကုိတက္လာ၍ နာလႏၵာမဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းၾကီးကုိ တုိက္ခုိက္ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့သည္။အစၥလာ(မ္)ဘာသာ
မွာရုပ္ထုကုိးကြယ္ၿခင္းကုိဆန့္က်င္သည့္ဘာသာၿဖစ္သည္။ ဘာသာၿခင္းမတူသည့္ထုိေသနာပတိခိလဇီသည္
မဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းေတာ္၌တည္းထားကုိးကြယ္သည့္ဗုဒၶရုပ္ပြါးေတာ္ၾကီးငယ္အားလုံးကုိဖ်က္ဆိးပစ္ခဲ့သည္
နာလႏၵာတကၠသုိလ္ၿခံ၀င္းကုိ စစ္ေရးခံတပ္ဟုေအာက္ေမ့ကာ သကၤန္း၀တ္ထားသည့္ ဘိကၡုေက်ာင္းသားမ်ား
ကုိစစ္သားဟုထင္ကာအၾကီးအက်ယ္သတ္ၿဖတ္ပြဲတရပ္ကုိက်ဴးလြန္က်င္းပခဲ့သည္။နာလႏၵာေက်ာင္းတုိက္ကုိ
လည္းမီးတုိက္ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။တကၠသုိလ္ေက်ာင္းတြင္ ထုိစဥ္က ပညာသင္ၾကားေနေသာၿပည္တြင္းၿပည္ပမွ
ေက်ာင္းသား ၆၀၀၀ ေက်ာ္တုိ့ကုိလည္း ရက္ရက္စက္စက္သတ္ၿဖတ္ခဲ့သည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။
အရွင္မုနိႏၵ။

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၂ ၈ )

ဟစ္သွ်၀ဓနမင္းၾကီးသည္ ဌာေနဆြာရ္၊ကေနာ္ဇၹႏွင့္၊မာဂဓစသည္တုိ့ကုိပုိင္ဆုိင္ခဲ့ေသာမင္းတစ္္ပါးၿဖစ္ခဲ့သည္။
နာလႏၵာတကၠသုိလ္္ကုိေထာက္ပံ့မွဴ႔ေပးသည့္ေနရာတြင္ထိပ္ဆုံးမင္းတစ္ပါးၿဖစ္ခဲ့ပါသည္။ထုိမင္းၾကီးသည္နာ
လႏၵာတကၠသုိလ္ကုိ ရြာေပါင္း၂၀၀တုိမွေကာက္ခံရရွ္ိသည့္အခြန္ေငြအားလုံးကုိေပးထားပါသည္။တနည္းေၿပာ
ရလွ်င္တကၠသုိလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာရြာ၂၀၀စားၿဖစ္ခဲ့ရပါသည္။ဟစ္သွ်၀ဓနမင္းၿမတ္သည္အခ်ိန္အခါအားေလွ်ာ္
စြာဗုဒၶဘာသာဘိကၡဳသံဃာမ်ား၏ တရားေဟာၾကားခ်က္မ်ားကုိ နားဆင္ေတာ္မူသည္။ဗုဒၶဘာသာကုိစိတ္၀င္
စားေသာမင္းေကာင္းမင္းၿမတ္တစ္ပါးၿဖစ္သည္။ဧကရာဇ္မင္းၿဖစ္ေသာ ဘုရင္ဟရသွ်သည္ ကလဂၤတုိင္းကုိအ
နုိင္ရၿပီးေနာက္ ဓမၼသဘင္တစ္ခုကုိ ၆၄၃-ခုႏွစ္တြင္ဆင့္ေခၚခဲ့သည္။ ထုိဓမၼတြင္ကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း ၄၀၀၀-
ေက်ာ္တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ဗုဒၶဘာသာ ဘိကၡဳကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း၁၀၀၀-ထုိဓမၼသဘင္သုိ့ပါ၀င္တက္ေရာ
က္ခဲ့ဘူးသည္။ ဤကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း ၄၀၀၀-ေက်ာ္တုိ့သည္ ၿဗာဟၼဏစ၀ါဒီကုိယ္စားလွယ္မ်ားၿဖစ္ခဲ့သည္။
ဓမၼသဘင္၏ သဘာပတိမွာဟုယင္ဆန္ၿဖစ္သည္။ထုိဓမၼသဘင္တြင္ေပ ၁၀၀ ခန့္ၿမင့္ေသာ ေက်ာက္တုိင္အ
ေပၚ ဟစ္သွ်၀ါအဘုရင္မင္းၿမတ္၏ အရြယ္ပမာဏႏွင့္တူေသာရွင္ဗုဒၶ၏ဆင္းတုေတာ္တစ္ခုကုိခမ္းနားလွပစြာ
တည္ထားခဲ့သည္။ ဓမၼသဘင္ပြဲကုိ ၂၁ ရက္တိတိအထိက်င္းပခဲ့ၾကေလသည္။ ထုိဓမၼသဘင္အေဆာင္၏တံ
ခါး၀၌ ဟုေယာန္ဆန္ေရးသားထားသည့္ တရားဓမၼဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးတစ္ခုကုိေရးသား၍ ခ်ိတ္ကပ္ထားသ
ည္။ထုိေဆာင္းပါး၏အဆုံး၌ဟုေယာန္ဆန္မွာဤသုိ့စိန္ေခၚထားသည္။"အၾကင္သူသည္ဤေဆာင္းပါး၌ေရး
သားေဖာ္ၿပထားသည့္ စကားလုံးတစ္လုံးကုိ တစ္ပါဒမွ်၏ အက်ီဳးအေၾကာင္းကုိေထာက္ၿပနုိင္ပါက၊ထုိသူသည္
က်န္ုပ္၏ ဦးေခါင္းကုိၿဖတ္လုိကၿဖတ္နုိင္ပါေၾကာင္း"ဟုေရးသားေဖာ္ၿပစိန္ေခၚထားေလသည္။ဓမၼသဘင္သုိ့တ
က္ေရာက္ခဲ့ၾကသည့္ မည္သည့္ပညာရွင္မွ် ငါးရက္ေန့အထိစိန္ေခၚၿခင္းကုိလက္ခံရန္ေပၚမလာခဲ့ပါ။ထုိအေၿခ
အေနမ်ီဳးတြင္ဗုဒၶ ဓမၼ၏ ၀ိေယာဓီမ်ားကဟုေယာန္ဆန္အားသတ္ၿဖတ္ၾကံစည္မွဴ႔တစ္ခုကုိ ခ်ီဳ႔၀ွက္ၿပဳလုပ္ခဲ့ၾက
သည္။ၾကံစည္မွဴ႔သည္ သူလွ်ိမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ဘုရင္မင္းၿမတ္၏နားအထိေပါက္ၾကားခဲ့ေလသည္။ထုိသတင္း
ကုိၾကားလွ်င္ၾကားခ်င္း ဟစ္သွ်ဘုရင္မင္းၿမတ္သည္ ေအာက္ေဖာယ္ၿပပါအမိန့္ေတာ္ကုိေဃာက္ခနၿပဳေလေ
တာ့သည္။"မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ဓမၼစရိယ(ဓမၼဂုရု)ဟုေယဆန္အား ထိခုိက္နစ္နာစရာအၿပဳအမူ
တစ္စုံတရပ္ကုိ ၿပဳမူရန္ၾကီဳးစားလာပါက ထုိသူသည္ မင္းၿပစ္မင္းဒဏ္ကုိခံရေပလိမ့္မည္။ဓမၼဆရာအားနုတ္
ၿဖင့္အၿပစ္မွားရန္ၾကီဳးစားသူသည္မင္းဒဏ္အၿဖစ္လွ်ာၿဖတ္ခံရမည္။သုိ့ေသာ္အမိန့္ေတာ္ကုိ ငါဘုရင္မင္းၿမတ္
စိတ္ေစတနာအမွန္ၿဖင့္ ၿပဌာန္းထားသည္ကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကရန္လုိအပ္ပါသည္။တရားဓမၼဆုိင္
ရာဒႆနကုိ လြတ္လပ္စြာေဆြးေႏြးအၾကံၿပဳပုိင္ခြင့္ပါေၾကာင္း"သေဘာထားေၾကၿငာစာ(ေဃာ္ကၡဏပတၱရ)
တြင္ေရးသား၍ၿပဌါန္းခဲ့ပါသည္။ ဓမၼသဘင္၏ေနာက္ဆုံးေန့တြင္သဘာပတိဟုယာန္ဆန္ကနိဂုံးခ်ဳပ္မိန့္ခြန္း
ေဒသနာၿပဳေနစဥ္ ဓမၼသဘင္အေဆာင္(မ႑ပ္)တြင္မီးေလာင္လာခဲ့သည္ ဘုရင္ဟစ္သွ်ကုိလည္း ဓါးေၿမွာင္
ၿဖင့္ထုိးရန္မေအာင္ၿမင္ေသာၾကံစည္မွဴ႔တစ္ရပ္ၿဖစ္ပြားခဲ့သည္။ထုိၾကံစည္သူကုိမင္းခ်င္းေယာက်ၤားတုိ့ကခ်က္
ခ်င္းဖမ္းဆီးမိခဲ့သည္။ဘုရင္ၾကီးအားလုပ္ၾကံရန္ၾကီဳးစားခဲ့သူကုိၾကီဳးစင္တင္ၿပီး ထုိလုပ္ၾကံမွဴတြင္ပါ၀င္ခဲ့သူမ်ား
ကုိၿပည္ႏွင္ဒါဏ္ေပးခဲ့ေလသည္။နာလႏၵာမဟာ၀ိဟာရအတြက္ေပးကမ္းအလွဴဒါနၿပဳခဲ့ရသည့္ဒါနဘာ၀နာတုိ့
ၿဖင့္အားတက္သေရာၿဖစ္ကာ မင္းၾကီးဟစ္သွ်၀ဓနသည္အိလာဟာဗာဒ္ၿမီဳ့တရိေ၀ဏီေခၚ-ဂဂၤါ-ယမုံနာ-သာရ
သြသီၿမစ္တုိ့ဆုံရာကမ္းပါး၌ဓမၼသဘာ(ဓမၼပြဲေတာ္)တစ္ခု ငါးႏွစ္တၾကိမ္ၿပဳလုပ္သြားရန္စီမံခဲ့သည္။ထုိဓမၼသဘ
င္တြင္မင္းၾကီးသည္အလွဴအတန္းအၾကီးအက်ယ္ၿပဳလုပ္ေလ့ရွိသည္။ၿမစ္ဆုံမွာ ပထမအလွဴပြဲတြင္ဟုေယာဆ
န္ကုိယ္ေတာ္တုိင္တက္ေရာက္ပါ၀င္ခဲ့ဘူးသည္။ထုိအလွဴပြဲၾကီး၌မင္းၾကီးမင္းၾကီးဟစ္သွ်သည္တုိင္းၿပည္လုံၿခဳံ
ေရးဆုိင္ရာဘ႑ာေတာ္ကုိခ်န္ထားၿပီးက်န္ရွိဘ႑ာအစုကုိတရားဓမၼသာသနာၿပန့္ပြါးေရးအတြက္လွဴဒါန္းခဲ့သ
ည္မိမိ၀တ္ဆင္ထားသည့္ မင္းခမ္းမင္းနားစသည့္အ၀တ္တန္ဆာမ်ားကုိလည္းလွဴဒါန္းခဲ့သည္။မိမိ၏ညီမေတ
ာ္စပ္သူရာဇာသိရီထံမွပုိ့ေပးေသာ အ၀တ္အစားမ်ားကုိ၀တ္ဆင္၍ မင္းၿပဳ၏ ထုိဓမၼသဘင္၏အခမ္းအနားအစီ
အစဥ္တုိ့ကုိ ၇၅ ရက္က်င္းပခဲ့ၾကသည္ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ၿပဳလုပ္ခဲ့သည့္ဓမၼသဘင္အစီအစဥ္မ်ား၏ပုံသ႑ာန္ကုိ
အခ်ိန္ၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ဟိႏၵိဘာသာတုိ့မွေၿပာင္းပစ္သည္။ထုိအစီအစဥ္ကုိယၡဳဟိႏၵိဘာသာ၀င္တုိ့ကသူ
တုိ့ရဲ့"ကုမၻာ"ေမလာ(ပြဲေတာ္)ေရခ်ီဳးပြဲေတာ္အၿဖစ္ေၿပာင္းပစ္၍က်င္းပၾကသည္။အိလာဟာဗာဒ္ၿမစ္ဆုံမွာက်င္း
ပခဲ့သည့္ဓမၼသဘင္ကုိေၿပာင္းလဲ၍ ေရခ်ီဳးပြဲေတာ္အၿဖစ္က်င္းပလာခဲ့ၾကေသာ ဟိႏၵိဘာသာ၀င္တုိ့သည္ထုိပြဲေ
တာ္ကုိ ဟရိဒြါရ၊ဥေဂ်ႏၵိ၊နာႆီကစသည့္ေနရာမ်ားတြင္လည္းတုိးခ်ဲ့၍ က်င္းပလာခဲ့ၾကေလသည္။ပြဲေတာ္ၿဖစ္
ေပၚလာရၿခင္း၏သမုိင္းမွန္ကုိသိရွိနားလည္ၾကသည့္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့သည္"ကုမၻာ"ေရခ်ဳီးပြဲေတာ္ကုိလက္ခံ
ၾကလိမ့္မည္မဟုပ္ေပ။ဖာယီယန္မွာမ်က္ၿမင္နာလႏၵာအေၾကာင္းကုိေအာက္ပါအတုိင္းထုတ္ေဖာ္ေရးသားထား
ပါသည္။"နာလႏၵာတကၠသုိလ္ေက်ာင္း၀င္းၾကီးကုိေလးဘက္ေလးတန္အုတ္နံရံၿဖင့္ကာရံထားသည္။ၾကီးမားသ
ည့္တံခါး၀င္ေပါက္မွ၀င္သြားေသာ္ေက်ာင္းေဆာင္ၾကီးတစ္ခုကုိေရာက္ရ၏ထုိအေဆာင္မွာဌာနဆုိင္ရာအေဆာ
က္အဦးမ်ားစာသင္ခန္းမ်ားသုိ့သြားလာနုိင္ရန္လမ္းမ်ားကုိ စနစ္တက်ေဖာက္ထားသည္။ေက်ာင္း၀င္းတစ္ခု
လုံးမွာလွပတင့္တယ္ေနသည္။အေဆာက္အဦးမ်ားသည္ၿမင့္ၿမင့္မားမားတည္ေဆာက္ထားသည္။labotaryသိ
ပၸံစမ္းသပ္ခန္းသည္အလြန္ၿမင့္မားေသာအေဆာက္တစ္ခုအဦးၿဖစ္သည္။စာသင္ခန္းၿပင္ပမွာ ပါေမာကၡ(ပရာစ
ရိယ)မ်ားေနထုိင္ရန္အေဆာက္အဦးမ်ားေဆာက္ေပးထားသည္။အေဆာက္အဦးတုိင္းမွာစင္ေလးစင္စီေဆာ
က္ေပးထားသည္။ထုိတုိင္စင္မ်ားကုိ နာဂါးတုိ့၏ပါးၿပင္ပုံသ႑ာန္ႏွင့္မုိးထားသည့္ထီးေတာ္မ်ားတပ္ဆင္ထား
သည္။ေက်ာက္တုိင္မ်ားအေပၚအေရာင္အမ်ီဳးမ်ီဳး ပန္ခ်ီ၊ပန္းပုမ်ားထုထားသည္။ထုိေက်ာက္တုင္မ်ားမွာလဲ့ေၿပ
ာင္ေနသည့္ေရာင္ၿခည္မ်ားဟပ္ေနသည္။ထုိေရာင္ခ်ည္မ်ားသည္အမုိးႏွင့္ထိ၍အခန္းအတြင္းေရာင္ၿခည္မ်ားဟ
ပ္ေနသည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။
အရွင္မုနိႏၵ။

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၂ ၇ )

တရုတ္ခရီးသည္အိသိဆန္၏ခရီးသြားမွတ္တမ္းမွာလည္းနာလႏၵာႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္မွတ္ခ်က္မ်ားကုိေတြရွိရပါ
သည္။ ခရစ္သကၠရာဇ္၆၇၃ခုႏွစ္တြင္အိသိဆန္နာလႏၵာတကၠသုိလ္သုိ့ေရာက္ရွိခဲ့သည။ထုိအခ်ိန္ကာလမွဟစ္
ရွာ((ဟရကၡ)မင္းၾကီးအုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္အခ်ိန္ကာလၿဖစ္သည္။အိသိဆန္၏ေဖာ္ၿပခ်က္အရထုိစဥ္ကနာလႏၵာတြင္
ဘိကၡဳသံဃာေပါင္း၃၀၀-ေနထုိင္ၾကသည္။နာလႏၵာတကၠသုိလ္တြင္ပညာဆည္းဖူးေနၾကေသာတပည့္ေက်ာင္း
သားမ်ား၏စားေရးေသာက္ေရးႏွင့္အၿခားကုန္က်စရိတ္မ်ားကုိဘုရင္မင္းၿမတ္ထံမွရရိွေသာ အလွဴဒါနၿပဳေသာ
ေငြႏွင့္ရြာေပါင္း၂၀၀-တုိ့မွာေတာင္သူလယ္သမားမ်ားထံမွေကာက္ခံရရွိသည့္အခြန္ေငြမ်ားၿဖင့္သုံးစြဲရပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာသမုိင္း၏အဆုိအရခရစ္သကၠရာဇ္၆၀၀မွာ၁၂၀၀ႏွစ္မ်ားအတြင္းပါလမင္းဆက္ဘုရင္မ်ားမွနာလႏၵ
ာကုိအထူးေစာင့္ေရွာင့္ခဲ့ၾကသည္ပါလမင္းဆက္ဘုရင္မ်ားမွာပညာေရးကုိအထူးအားေပးခဲ့ေသာမင္းမ်ားၿဖစ္ခဲ့ၾက
သည္။ပါလမင္းဆက္ဘုရင္မ်ားသည္၀ိကာရမသီလာမဟာ၀ိဟာရကုိေဟာမပူရအိဒႏၱပူရီရပ္ကြက္၊နာလႏၵာႏွင့္
ကပ္ရက္ေနရာတြင္တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းခဲ့ၾကသည္။ဇဂၢဒလမဟာ၀ိဟာရ(ဘဂၤလ)ကဲံသုိ့ကမၻာေက်ာ္တကၠသုိ
လ္ေက်ာင္းမ်ားကုိပါလမင္းဆက္ဘုရင္မ်ားတည္ေဆာက္သြားခဲ့ၾကပါသည္။ထုိစဥ္ထုိအခ်ိန္ကာလကအထက္ေ
ဖၚၿပပါတကၠသုိလ္မ်ားမွာထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခဲ့သည့္တကၠသုိလ္ေက်ာင္းမ်ားၿဖစ္ခဲ့ဖူးသည္။သုိ့ေသာ္ဤတကၠသုိ
လ္ေက်ာင္းမ်ားထဲမွနာလႏၵာတကၠသုိလ္သည္အထြက္အထိပ္ၿဖစ္ခဲ့ဘူးပါသည္။ထုိမွ်ပညာေရးႏွင့္တရားဓမၼေရး
ကုိလုိက္စားအားေအးခ်ီးၿမွင့္ခဲ့ၾကသည္။ပါလမင္းဆက္တုိ့၏အမည္နာမႏွင့္၎တုိ့အုပ္ခ်ဳပ္မင္းၿပဳခဲ့သည့္အခ်ိန္
ကာလဇယားကုိေဖာ္ၿပထားသည္။
        အမည္                                                                      ခရစ္သကၠရာဇ္
(၁)ေဂါပါလ                                                                       (၇၄၃-၇၆၈)
(၂)ဓမၼပါလ                                                                       (၇၆၉-၉၀၉)
(၃)ေဒ၀ပါလ                                                                     (၈၁၀-၈၅၁)
(၄)၀ိဂရဟပါလ                                                                 (၈၅၁-၈၅၃)
(၅)နာရာယနပါလ                                                             (၈၅၄-၉၀၈)
(၆)ရာဇ်ယပါလ                                                                 (၉၀၈-၉၃၂)
(၇)ေဂါပါလ(ဒုတိယ)                                                          (၉၃၂-၉၄၉)
(၈)၀ိဂရဟပါလ(ဒုတိယ)                                                    (၉၄၉-၉၇၅)
(၉)မဟီပါလ                                                                       (၉၇၅-၁၀၂၆)
(၁၀)နယပါလ                                                                    (၁၀၂၆-၁၀၄၁)
(၁၁)၀ိဂရဟပါလ(တတိယ)                                                (၁၀၄၁-၁၀၅၄)
(၁၂)မဟီပါလ(တတိယ)                                                     (၁၀၅၄-၁၀၅၆)
(၁၃)ႆုရပါလ                                                                   (၁၀၅၄-၁၀၅၆)
(၁၄)ရာမပါလ                                                                     (၁၀၅၇-၁၁၀၂)
(၁၅)ကုမာရပါလ                                                                 (၁၁၀၃-၁၁၆၀)
(၁၆)မဒနပါလ                                                                     (၁၁၀၃-၁၁၆၀)
(၁၇)ေဂါ၀ိႏၵပါလ                                                                  (၁၁၆၁-၁၁၈၀)
တရုတ္ခရီးသည္မ်ားအနက္ဖာယီယာန္းသည္ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားဆုံးဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးၿဖစ္သည္။သူသည္
ပညာသင္ၾကားရန္ နာလႏၵာေက်ာင္း၀င္းတြင္ေနထုိင္ကာ ၆ ႏွစ္တိတိပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ဖယယီယာန္းသ
ည္အိႏၵိယနုိင္ငံတြင္ ၁၅ ႏွစ္ေနထုိင္သြားခဲ့သည္။ထုိစဥ္က ဗုဒၶ၀ိဟာရ၏ဆရာေတာ္ၿဖစ္ခဲ့သူအာစရိယသီလပဒ
ရထံမွေယာဂပညာရပ္မ်ားကုိသင္ၾကားဆည္းဖူးသြားခဲ့ေသးသည္။အာစရိယဆရာေတာ္သီလပဒရမွာအာသံန
ယ္မွလာခဲ့သည့္ဆရာေတာ္ၿဖစ္သည္။နာလႏၵာတကၠသုိလ္မွာ စာသင္ခန္း ၃၀၀-ရွိခဲ့၍၊ဓမၼေဟာခန္း(၈)ခုရွိခဲ့ပါ
သည္။ဤတကၠသုိလ္ေဆာင္၀င္း၌အထပ္ ၃- ထပ္စီရွိခဲ့သည္။အေဆာက္အဦး ၃ ခုမွာစာၾကည့္တုိက္မ်ားၿဖစ္
သည္။ထုိစာၾကည့္တုိက္၏အမည္မ်ားမွာ-(၁)ရတၱေနဒစိ (၂)ရတၱနသာဂရ(၃)ရတၱနရံဇကၿဖစ္သည္။တကၠသုိ
လ္ေက်ာင္းအေဆာက္အဦးကုိတုိးခ်ဲ့ေဆာက္သြားသည့္လုပ္ငန္းမ်ားမွာေခတ္အဆက္ဆက္လုပ္သြားၾကေလ
သည္။နာလႏၵာတကၠသုိလ္တြင္ ကုိးရီးယား၊ဂ်ပန္၊မြန္ဂုိလီးယား၊တရုတ္၊တီဘက္ႏွင့္သီရိလကၤာနုိင္ငံတုိ့မွေက်
ာင္းသားမ်ားလာေရာက္ပညာသင္ၾကားေလ့ရွိခဲ့ၾကသည္။ထုိနုိင္ငံမ်ားမွပညာသင္ေက်ာင္းသားမ်ားသာမကပ
ညာရွင္မ်ားကလည္းမၾကာခဏနာလႏၵာတကၠသုိလ္သုိ့ေရာက္ရွိလာၾကေလသည္။ထုိတကၠသုိလ္မွာ၀ိဇၨာ၊အနုပ
ညာ၊သိပၸံ၊စာေပပန္းခ်ီပန္းပု၊သခ်ၤာစသည့္ဘာသာရပ္မ်ားကုိသင္ေပးခဲ့ၾကသည္။နာလႏၵာတကၠသုိလ္မွာပညာသင္
ခြင့္ရရန္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္အစမ္းစာေမးပြဲႏွစ္မ်ီဳးကုိေၿဖရပါသည္။နုတ္ေၿဖေမးခြန္းႏွင့္ေရးေၿဖရသည့္အစမ္း
စာေမးပြဲႏွစ္ရပ္စလုံးတြင္ေအာင္ၿမင္မွ၀င္ခြင့္ေပးေလ့ရွိခဲ့ၾကသည္နာလႏၵာတကၠသုိလ္တြင္အ၀င္တံခါး၀၏တံခါး
ေစာင့္သည္ပိ႑ိတပညာရွင္တစ္ဦးၿဖစ္ရသည္။စာသင္ခြင့္ရယူလုိသည့္ေက်ာင္းသားမ်ားမွာဦးစြာပထမတံခါမွူးေ
သာေမးခြန္းမ်ားကုိေၿဖဆုိရပါသည္။အခ်ဳိ့အခ်ဳိ့ေသာေက်ာင္းသားမ်ားသည္တံခါးမွူးေမးစမ္းလုိက္သည့္ေမးခြန္းကုိ
မေၿဖနုိင္သည့္အေၿခအေနမ်ီဳးတြင္၀င္ခြင့္မရသၿဖင့္အိမ္ၿပန္ရပါသည္။ေက်ာင္းသားမ်ား၏ကုန္က်စရိတ္မားလုံးကုိ
ေက်ာင္းကခံရပါသည္။ေက်ာင္းသားမိဘ သုိ့မဟုတ္အုပ္ထိန္းသူမ်ားကအကုန္က်ခံရန္မလုိ အဆက္ဆက္ဘု
ရင္မင္းတုိ့၏ေထာက္ပံ့မွဴ့ၿဖင့္တကၠသုိလ္၏ကုန္က်စရိတ္အားလုံးၿဖည့္တင္းရသည္။ထုိေခတ္အခ်ိန္ကာလတြင္
နာလႏၵာတကၠသုိလ္မွာကမၻာတစ္၀ွမ္းထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခဲ့သည့္တကၠသုိလ္တစ္ခုၿဖစ္ခဲ့ရသည္။တရုတ္ခရီးသ
ည္ဟုေယန္ဆန္၏မွတ္တမ္းအရသူသည္နာလႏၵာေရာက္ခဲ့သည့္အခ်ိန္ကာလတြင္နာလႏၵာတကၠသုိလ္၌ေက်ာ
င္းသားဦးေရမွာ-၈၅၀၀-ရွိခဲ့၍ေက်ာင္းဆရာေပါင္း-၁၅၀၀-ဦးရွိခဲ့ပါသည္။ၿပည္တြင္းၿပည္ပ ပညာရွင္မ်ားကလ
ည္းရံဖန္ရံခါနာလႏၵာတကၠသုိလ္ေက်ာင္းသုိ့ေရာက္ရွိလာၿပီး၊စာေပက်မ္းဂန္ဆုိင္ရာအေၿခအတင္ေၿပဆုိပြဲမ်ားၿပဳလုပ္
ေလ့ရွိသည္။နာလႏၵာေက်ာင္းမွဆရာမ်ားကုိအရွုံးေပးထြက္သြားၾကရသည့္အၾကီမ္ေပါင္းမ်ားခဲ့ၾကရပါသည္။နာလႏၵာ
ဆရာမ်ားသည္အၿခားအၿခားနုိင္ငံမွဆရာ့ဆရာၾကီးမ်ား၏ေလးစားၾကည္ညီဳမွဴ့ကုိခံၾကရပါသည္။နာလႏၵာေက်ာင္းမွ
ပညာရွင္ဆရာမ်ားၿဖစ္ခဲ့ၾကသည့္ အာစရိယဓမၼပါလ၊စႏၵပါလ၊ဂုဏမတိ၊ထိရမတိ၊ပရဘာကာရ္မိတၱ။ဂ်ိနမိတၱႏွ
င့္သီလဘဒရတုိ့မွာ ပညာရွင္အေပါင္းတုိ့၏ေလးစားမွဴ့ကုိခံယူရသည့္ အာစရိယမ်ားၿဖစ္ခဲ့ၾကပါသည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။
အရွင္မုနိႏၵ။

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ့၏ ဖူးေမ်ွာ္ရာရွစ္ဌာန အပုိင္း ( ၂ ၆ )

ပထမဦးစြာGenCunninghumကဗဂါမရြာအနီးရွိရွင္ဗုဒၶ၏သာ၀ကၿဖစ္သူရွင္ႆရိပုတၱရာ၏ ေစတီကုိအမွတ္ၿပဳ
၍နာလႏၵာတကၠသုိလ္တည္ေနရာဟူ၍သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ရွင္ႆရိပုတၱရာေစတီေက်ာင္းကုိအၿခားအၿခားေသာ
မင္းတုိ့သည္အၿခားအၿခားေသာအခ်ိန္ကာလအတြင္း(၄)ထပ္ေက်ာင္းအထိတုိးခ်ဲ့တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္ထုိေစ
တီေက်ာင္းပ်က္ကုိယေန့အထိေတြ့ၿမင္နုိင္သည္။ယေန့ကာလတြင္နာလႏၵာကုိ(ဇနပဒ)တုိက္နယ္အၿဖစ္သတ္မွ
တ္ထားသည္အစုိးရပုိင္ရုံးကုိဘီဟရွရိ(ဖ္)မွာစုိက္ည္။နာလႏၵာသည္ရာဇၿဂဳိဟ္မွ၁၀ကီလုိမိတာေၿမာက္ႏွင့္ပတၱန
ားမွ၉၀ကီလုိမိတာအေနာက္ေတာင္အရပ္၌တည္ရွိသည္။ ေရွးေဟာင္ေခတ္နာလႏၵာမွာသမုိင္းဆရာမ်ားႏွင့္ေရွး
ေဟာင္းသုေတသနလုပ္ငန္းဆုိင္ရာပညာရွင္မ်ားအတြက္ ေလ့လာရန္နက္နဲသည့္အေၾကာင္းအရာတစ္ခုၿဖစ္ေန
သည္။သီရိလကၤာ၏ေရွးေဟာင္းဗုဒၶဘာသာက်မ္းမ်ားအလုိအရနာလ(၀ါ)နာလကဂါမရြာကုိေရွးေဟာင္းနာလႏၵာ
ၿဖစ္ေၾကာင္းေဖာ္ၿပထားသည္။ရွင္ဥပသိစၥႏွင့္ ရွင္ႆရိပုတၱရာတုိ့ေမြးဖြားခဲ့သည့္ နာလကဂါမရြာကုိပင္ေရွးေဟ
ာင္းနာလႏၵာဟုဆုိထားသည္။ နယူးနာလႏၵာ(နာလႏၵာအသစ္)၀ိဟာရေက်ာင္းအနီးအနားမွာရြာငယ္တစ္ရြာတ
ည္ရွိသည္။ထုိရြာေနရြာသူရြာသားမ်ားကုိ သူတုိ့ရြာတည္ေနရာကုိပင္နာလႏၵာေဟာင္ဒဟုေၿပာဆုိၾကေလသည္
ဤရြာသည္နာလႏၵာအသစ္မွ မိတာ ၅၀၀ ခန့္ေ၀းကြာေသာေတာင္အရပ္၌တည္ရွိသည္။ ခရစ္မေပၚမိ ၆၇ ႏွစ္
အခ်ိန္ကာလက တရုတ္ၿပည္မွ မိဂတုိအမည္ရွိေသာ မင္းတစ္ပါးရွိခဲ့သည္။ ထုိမင္းသည္ဗုဒၶဘာသာကုိအလြန္
စိတ္၀င္စားေသာမင္းတစ္ပါးၿဖစ္သည္။ဘာရတနုိင္ငံမွ ကႆပႏွင့္ မာတၤဂအမည္ရွိေသာရဟန္း ၂ ပါးကုိတရု
တ္ၿပည္သုိ့ပင့္ေဆာင္သြားၿပီးဗုဒၶဘာသာက်မ္းမ်ားကုိတရုတ္ဘာသာသုိ့ၿပန္ဆုိရန္ေလွ်ာက္ထားခဲ့သည္ထုိ၂ပါး
မွ တရုတ္ဘာသာတုိ့ၿပန္ဆုိေရးသားခဲ့သည္ ထုိအခ်ိန္မွစ၍တရုတ္ၿပည္၌ဗုဒၶဘာသာကုိႏွစ္ၿခဳက္သက္၀င္လာ
ခဲ့ၾကေလသည္။ဗုဒၶဘာသာယုံၾကည္ကုိးကြယ္မွူ့တုိ့ေၾကာင့္တရုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယဆက္ဆံမွဴ့တုိ့၏ဆက္ဆံေရးမွာ
ေနာက္ပုိင္းကာလတြင္ေကာင္းမြန္လာခဲ့သည္။ထုိအခ်ိန္ကတည္းကစ၍ဗုဒၶဘာသာ၀င္တရုတ္ခရီးသည္တုိ့
သည္ အိႏၵိယနုိင္ငံကုိစိတ္၀င္စားခဲ့ၾကၿပီးဗုဒၶဘာသာကုိေလ့လာရန္ႏွင့္ဖူးေမ်ာ္ရာဌာနမ်ားကုိဖူးၿမင္ၾကရန္ခရီး
လွည့္လည္ခဲ့ၾကေလသည္။တရုတ္ခရီးသည္မ်ားအနက္ဘိကၡဳဖာယယာန္သည္အိႏၵိယေရာက္ပထမဦးဆုံးခ
ရိးသည္ၿဖစ္ပါသည္။ဖာယိယာန္သည္အိႏၵိယသုိ့ေရာက္လာၿပီးဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာေနရာဌာနမ်ားကုိလွည့္လည္
ကာဖူးေမ်ာ္ခဲ့ေလသည္မိမိ၏ခရိးသြားမွတ္တမ္းစာအုပ္တြင္ထုိစဥ္ကသူၿမင္ရသည့္အေၿခအေနကုိၿမင္သည့္အ
တုိင္းမွတ္တမ္းတင္ေဖာ္ၿပခဲ့သည္။ဖာယိယာန္၏ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀အမည္မွာကုဂၤၿဖစ္သည္။ကုဂၤကုိမဖြားမိသူ
မိဘမ်ားက ေမြးဖြားသည့္ ခေလးသုံးဦးတုိ့မွာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ႏွင့္ေသဆုံးသြားခဲ့ၾကသည္။သုိ့ၿဖစ္၍ ကုဂၤေမြး
ဖြားလာေသာအခါသူ့ကုိ ဘိကၡဳသံဃာအားလွဴဒါန္းခဲ့ၾကၿပီးသံဃာ့အဖြဲ့ထံမွထုိခေလးကုိ ေက်ြးေမြးၿပဳစုပ်ီဳးေထာ
င္ရန္ၿပန္ေတာင္းခံခဲ့သည္။ထုိအခ်ိန္တြင္ကုဂၤသည္ ၾကီးမားစြာမမာမက်န္းၿဖစ္လာခဲ့ရာမိဘမ်ားသည္စုီးရိမ္လာ
၍ ဘိကၡဳသံဃာသုိ့ၿပန္ပုိ့ထားလုိက္သည္(မေကာင္းေက်ာင္းပုိ့ဆုိတာ ဒါမ်ီဳးထင္တယ္)ထုိအခါဘိကၡဳသံဃာမွ
တာ၀န္ယူ၍ခေလးငယ္ကုဂၤအားေဆး၀ါးကုသခဲ့ၾကသည္။ကုဂၤသည္ေရာဂါကင္းရွင္း၍က်မၼာလာခဲ့ေလသည္။
၁၀ ႏွစ္အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ သာမေဏအၿဖစ္ခံယူေပးခဲ့ၾကေလသည္။ဖာယိယာန္မွာ တရုတ္ဘာသာစက
စားၿဖစ္သည္။အဓိပၸာယ္မွာ ဓမၼဂုရု(ဓမၼဆရာ)ၿဖစ္သည္ ။ဖာယိယာန္၏ခရီးသြားမွတ္တမ္းတြင္သာရိပုတၱေစတီ
အေၾကာင္းမွ်သာမွတ္တမ္းတင္ေဖာ္ၿပၿခင္းကုိေတြ့ရသည္ ထုိအခ်ိန္ကာလအထိနာလႏၵာတကၠသုိလ္မတည္ေ
ဆာက္ခဲ့ရေသးပါ။နာလႏၵာတကၠသုိလ္၏တည္ေနရာကုိ သာရိပုတၱရာေစတီပ်က္ကုိအေၿခခံ၍သတ္မွတ္ၾက
သည္။သာရိပုတၱရာေစတီကုိ ၎ပရိနိဗၺာန္ၿပဳခဲ့သည့္ေနရာတြင္တည္ေဆာက္ထားၿခင္းၿဖစ္သည္။ဤေစတီမွာ
လက္ရွိတြင္ေရွးေဟာင္းနာလႏၵာတကၠသုိလ္ပ်က္၏အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုအၿဖစ္သတ္မွတ္ခံရပါသည္။သုိ့ေသာ္
ေစတီကုိတည္သည့္ကာလတြင္ဤေနရာ၌တကၠသုိလ္ေက်ာင္းကုိမတည္ရေသးပါ။ ဗုဒၶစာေပက်မ္းဂန္တြင္သ
ာရိပုတၱရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ထူးဆန္းသည့္အၿဖစ္အပ်က္တစ္ခုကုိလည္းေတြ့ရွိရပါသည္။ထုိအၿဖစ္အပ်က္သ
ည္ဤေနရာကုိ နာလႏၵာၿဖစ္ေၾကာင္းသက္ေသခံလွ်က္ရွိပါသည္။ ထုိအၿဖစ္အပ်က္မွာ ရွင္သာရိပုတၱရာသည္
ဗုဒၶသက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကာလ၌ပင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့သည္။ ရွင္သာရိပုတၱရာရရွိခဲ့သည့္သတင္းအရ
၎၏(ဂုရု-ဆရာ)ၿဖစ္သူၿမတ္ဗုဒၶသည္ မၾကာမွိကာလအတြင္းပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ့မည္ဟုသိရွိရပါသည္။ထုိအ
ၿဖစ္ကုိသာရိပုတၱရာက သူကုိယ္တုိင္မၿမင္လုိသၿဖင့္ဆရာဘုရားထံ ၾကီဳတင္၍ပရိနိဗၺာန္စံခြင့္ ပန္ၾကားခဲ့သည္။
ၿမတ္ဗုဒၶသည္လည္း ရွင္သာရိပုတၱရာ၏ပန္ၾကားခ်က္ကုိ သံဌိဒါန္ကုိ သိရွိ၍ခြင့္ၿပဳေပးခဲ့သည္ဟုဆုိ၏ထုိအခ်ိန္
တြင္ရွင္သာရိပုတၱရာသည္ လက္အုပ္ခ်ိကာၿမတ္ဗုဒၶအား အၾကိမ္တစရာၿပည့္ေအာင္ပတ္၍ရွိခုိးပူေဇာ္ခဲ့ၿပီးနာ
လႏၵာဘက္သုိ့ထြက္ခြါသြားခဲ့သည္။နာလႏၵာေရာက္သည့္အခါ ရွင္သာရိပုတၱရာသည္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူခဲ့
ပါသည္။ႆရိပုတၱရာပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ခဲ့သည့္ေနရာကုိေထာက္ရွဴ့ၿခင္းအားၿဖင့္ယၡဳေနရာသည္ နာလႏၵာၿဖစ္ေၾက
ာင္းထင္ရွားေနပါသည္။
ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္။

အရွင္မုနိႏၵ။

>>>ဆက္ဖတ္ရန္>>> >>